Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
38
W.J.Korab-Karpowicz-Historiafilozofiipolitycznej
moralneipolityczne,mającepraktyczneznaczeniedlaczłowiekaiobywa-
tela.Jegodociekaniafilozoficznemiałyformędialogów,jakieprowadziłzna-
potkanymiprzezsiebieosobaminarynku,naprywatnymspotkaniutowarzy-
skim,wsaligimnastycznejczyteżwinnychprzypadkowychmiejscach.
Platonuczestniczyłwdyskusjachfilozoficznych,jakieprowadziłSokra-
tes.Towarzyszyłmutakżewczasiedramatycznychwydarzeńpolitycznych,
jakimbyłyoblężenieizdobycieAtenprzezSpartanwroku404p.n.e.oraz
objęciewładzyprzezoligarchiętrzydziestu.Będącjegouczniemazarazem
bliskimprzyjacielem,mógłwpełnidocenićtrafnośćorzeczeniawyroczni
delfickiej,uznającejSokratesazanajmądrzejszegozludzi.Toteżkiedy
wroku399ludowysądprzysięgłych,demokratycznychjużponownieAten,
większością60głosównakomplet501sędziówskazałSokratesanaśmierć,
niesłusznieoskarżającgoobezbożnośćidemoralizacjęmłodzieży,Platon
przeżyłolbrzymiwstrząs.WyroknaSokratesaspowodował,żePlatonpo-
zbyłsięostatnichzłudzeńcododemokracjijakoformyrząduidoszedłdo
wniosku,żenodnieszczęśćprzetoniewyzwolisięwcześniejródludzi,za-
nimalboludzienależycieiprawdziwiemiłującymądrośćnieprzyjdądo
władzy,alboci,którzyrządząwpaństwach,jakimśbożymulegającwyro-
kom,nieumiłująistotniemądrości”(326b).Uznał,żejedynyprawdziwy
sposóbnawyzwoleniepaństwzgnębiącychjekryzysówtopowierzenie
władzytym,comiłująmądrość,awięcfilozofom.
PośmierciSokratesaPlatonwyjechałdoMegary.Wróciłjednakwkrót-
cedoAtenizmłodzieńczymzapałemzacząłbronićpamięciswojegozmar-
łegonauczyciela,umieszczającgojakogłównąpostaćwswoichwczesnych
dialogach.Okołoroku390wyruszyłwpodróżdoEgiptuiKyreny,ana-
stępniedoItalii.ZaradąpitagorejczykaArchytasa,w389udałsięzkolei
doSyrakuznaSycylii,gdziepanowałtyranDionizjosI.
PlatonprzebywałjakiśczasnadworzeDionizjosaI,wnadziei,żeuda
musiępozyskaćgodlaswejideipaństwaizaprzyjaźniłsięnawetzmłod-
szymbratemjegożony,Dionem.Złudzeniecodowprowadzeniawżycie
ideipaństwadoskonałegorozwiałosięjednakszybko,wsposóbbardzodo-
tkliwydlafilozofa.Tyransyrakuzański,któryzdobyłwładzędziękistoso-
waniubezwzględnejprzemocyiwykorzystywaniusłabościludzkichoraz
mającywgłębokiejpogardziemoralistówiidealistów,kazałPlatonaod-
transportowaćnastatkuspartańskimdobędącejwstaniewojnyzAtenami
Eginy,gdziezostałpotraktowanyjakoobywatelpaństwanieprzyjacielskie-
goiwystawionynasprzedażjakoniewolnik.Zopresjiuratowaligoprzy-
jaciele,wykupującgozniewoli.
