Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
3.2.Przesłankiprzejściadogospodarkifolwarczno-pańszczyźnianejwPolsce
ilitewskiego.Wobiegufunkcjonowaływówczasm.in.dukatykoronne,szóstaki
45
pruskieorazgrosze(koronneigdańskie).Spadekwartościpolskiegopieniądza
doprowadziłdotego,żeZygmuntAugustzacząłbićmonetyzłote,zwanepółkop-
kami(30groszy,czylipółkopy-kopa60groszy).Obowiązkigłównejmennicy
państwowejprzejęłamennicawileńska.
WPolscewXVIw.wnajwiększymstopniuwzrosłycenyzbóż.Wtymokresie
owiespodrożałwWarszawie,KrakowieiGdańsku5-krotnie,aweLwowieaż
8-krotnie,natomiastżytowKrakowieiGdańsku-5-krotnie.Mniejszywzrost
cenwykazywałyproduktyżywnościowepochodzeniazwierzęcego.MięsowKra-
kowie,LwowieiGdańskupodrożało4-krotnie,masłowKrakowie-4-krotnie,
wGdańsku-3-krotnie.OpracowanedlaLwowa,KrakowaiGdańskaindeksygrup
towarowychwskazują,żewXVIw.cenyśrodkówżywnościwzrosłytamo300%,
artykułówodzieżowychkolejnoo60,90i100%,materiałówbudowlanycho60,
100i90%,ogółuzaśtowarówo114,200i200%.Płacerobotnikówzwiększyły
sięwtychmiastacho100%.
Zzestawieniaruchówcenwynikawiększaopłacalnośćprodukcjirolniczej(zbo-
żowo-hodowlanej)wporównaniuzprodukcjąrzemieślniczą.Wśródproduktów
rolniczychnajbardziejopłacalnabyłaprodukcjazbóż(rys.1).Szybszywzrostcen
zbożaniżtowarówprzemysłowychstanowiłbodziecdozwiększeniaprodukcji
rolnej,pomnażałdochodyszlachtyipodnosiłjejpozycjęekonomicznąispołeczną.
Rys.1.RewolucjacenwKrakowiewlatach1500–80
Źródło:J.Tazbir,ZaryshistoriiPolski,Warszawa1980,s.192.
Szlachtadążyładowprowadzeniaswobodyhandlowej,alemiałanawzględzie
tylkowolnośćeksportuproduktówrolnych.Jednostronnepodejściedotejkwestii
spowodowało,żeniewykształciłasiępełnaikonsekwentnadoktrynawolnego
handlu.Liberalizmhandlowyszlachtyprzejawiałsięnajsilniejwpolitycecelnej.
