Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
czynieniazwykorzystywaniemhistoriidlabieżącychcelówpolitycz-
nychispołecznych.Niejestbowiemprawdą,żeHiszpaniazawsze
byłaopresyjna(trudnonawetmówićojednolitejinterpretacjijej
historii,wystarczywspomniećmetaforęndwuHiszpanii”
29
)aniże
Kataloniaodzawszebuntowałasięprzeciwkoniej(mówisięwręcz
oimperializmiekatalońskim30,azajegoduchowegoojcauważany
jestEnricPratdelaRiba(1870–1917)zeswojąkoncepcjąnintegral-
negoimperium”
31
).Takaprojekcjawrogajestefektemzamierzonych
działań,coprzyznawałjużautorLanacionalitatcatalana
32
.Niejestteż
prawdą,żezawszeistniałajednanarracjahistoriinarodowej,która
byłabyakceptowanaprzezwiększączęśćKatalończyków.Cowięcej,
parafrazującznanykonceptJacques’aDerridy(1930–2004),charak-
teryzującyjegosamego(nFranko-Maghrebińczyk”
33
),możnazałożyć,
żewieluznichuważasiebiezanKatalono-Hiszpanów”(nieozna-
czatojednakjakiegośnadmiarulubbogactwatożsamości,raczej–
jakpokazujemojaanaliza–zaburzenietożsamości).Imaginarium
społecznenigdybowiemniewyrażasięzapomocąjednegotylko
języka.Ztegopowodubadacze,wszczególnościhistorycy,powinni
wykazywaćsięnniepokojemempatycznym”
34
jakoaspektemrozu-
mieniapozwalającymrównoważyćnarrację.Tymczasem,jakwyka-
zuję,zasprawązabiegównspecjalistówodprzeszłości”wKatalonii
używainadużywasiękoncepcjitraumy,abyodgórnienarzucaćto,
wjakisposóbjejprzeszłośćmabyćpamiętanaipostrzegana.Takie
praktykowaniehistoriimawięcejwspólnegozpolitykąniżnauką35.
Mimopodejmowanychprzezbadaczy,nietylkohiszpańskich,prób
zakwestionowaniategoszerokorozpowszechnionegosposobu,to
29JejdogłębnąanalizęprzeprowadzaSantosJuliá(2004).
30Zob.Ucelay-DaCal2003.
31PratdelaRiba[1906]1998,s.110.
32Tamże,s.56–57.
33Derrida1998,s.35inn.
34Por.LaCapra2009b,s.181.
35
Wkatalońskimdyskursiehistorycznymmamydoczynieniawistociezhistorią
pamięci,czylitąformąuprawianiahistorii,którawpisujesięwpostulowanąprzez
Pierre’aNorękoncepcjęnhistoriidrugiegostopnia”(histoireauseconddegré).Bardziej
niżkrytycznymnamysłemjestonaupamiętnianiem.Wtymsensiemojaksiążka
jestwyrazemsprzeciwuwobecinstrumentalnegoużywania/nadużywaniahistorii
iwychodzinaprzeciwwezwaniafrancuskiegohistoryka,którymówiąconobowiązku
historii”,przestrzegałprzedkonsekwencjamisakralizacjipamięciitym,jakożywiają-
cająideaemancypacjimożeprzekształcićsięwnarzędzieresentymentu,przemocy
iwykluczenia.Zob.Nora2001,s.43.
22
AdamMickiewiczUniversityPress©2021
