Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
JERZYMATERNICKI
wszechnąniesprzyjająnstosunkiobecne”,m.in.nszczupłailośćpracowników(na
jednegohistorykawPolsceprzypadaichwNiemczechigdzieindziej20i30)”.
Balzerwskazywałteżnatrudnościmaterialne:nCzynaszawtymwina,żenie
posiadamyfunduszównakosztowneekspedycjenaukowe,subwencjinadokony-
waniewykopalisk,środkówdowydawnictwawielkichpublikacji,którychswoim
uczonymnieszczędząrządyiinstytucjezagraniczne?”41
Skupienieuwagiprzezhistorykówpolskichnadziejachnarodowych,Balzer
uznałzazjawiskonaturalneiwsumiekorzystne.Mającdodyspozycjinoweza-
sobyźródeł,musimyprzedewszystkimnprzebudowaćdziejePolski”-twierdził.
Aponadto:nCudzeznaćdobrze,aswojepotrzeba-możetowięcnieźlesięstało,
żeśmysięnaprzódzwrócilidoswojego.Miejmynadzieję,żekiedysięztymza-
daniemwięcejuporamy,naukapolskaobejmiedalsze,szerszehoryzonty,jaktego
przykładynierazwidzieliśmywdziejachumysłowościnaszej”42.
Takżewopiniiniektórychinnychówczesnychhistorykówpolskich,T.Korzon
posunąłsięzbytdalekowswychsądachnatematzłegostanuhistoriipowszech-
nejwPolsce.Tegozdaniabyłm.in.jedenzczołowychhistorykówwarszawskich
dobypozytywizmu-AdolfPawiński.Ontakżeuważał,żesłabaznajomośćhi-
storiipowszechnejodbijasięniekorzystnienapracachzzakresuogólnejhistorii
polskiej,jednocześniejednakmocnoakcentował,żeniejesttozjawiskotakczę-
ste,jaksądziłT.Korzon.Niezgadzałsięteżzjegopoglądem,żejesttobrakbar-
dzopoważny43.
Ocenafaktycznegostanurzeczywtejdziedzinienastręczasporotrudności.
Nadobrąsprawęniktdotądniezinwentaryzowałpolskiegodorobkudobypozy-
tywizmuwzakresiehistoriipowszechnejśredniowiecznejinowożytnej.History-
cyhistoriografiikoncentrowalidotychczasuwagęnapracachdotyczącychhisto-
riiPolski;polskiebadanianadhistoriąpowszechnąbyłyomawianeraczejrzadko,
najczęściejwsposóbfragmentaryczny,anierzadkoibardzoogólny44.
Niekuszącsięowyczerpująceujęciezagadnienia,zwrócimyuwagęnanie-
któretylkoważniejszedokonaniaposzczególnychśrodowiskhistorycznychwza-
kresiehistoriipowszechnej.ZaczniemyodKrakowa,którywdużejmierzenada-
wałtonprzemianomwówczesnejhistoriografiipolskiej.JózefSzujski,podobnie
jakdruginojciec-założyciel”krakowskiejszkołyhistorycznej-WalerianKalinka
(mieszkającywJarosławiu,późniejweLwowie),historiipowszechnejśredniowie-
41Tamże.
42Tamże,s.374.
43Por.A.Pawiński,Przeglądwspółczesnejhistoriografiipolskiej,[w:]Historycyohistorii,
s.393-394.
44WspomniećtunależyoszkicuW.Konopczyńskiego,Historiografia,[w:]Polskawkulturze
powszechnej,red.F.Koneczny,cz.II,Kraków1918,s.137-144,iartykuleprzeglądowymJ.Feld-
manaUdziałPolakówwbadaniachnadhistoriąnowożytną,nKwartalnikHistoryczny”1937,nr
1-2,s.454-467.
