Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział3:Francuskateoriawkręguawangardy
................................................................
31
WCinémaetCiepisał:WZrazubyłatotylkoformułanaukowa.Potemza-
bawka.Jeszczepóźniej,całkiemnagle,zaczętomówićosztuce.Aodparu
miesięcymówisię,niebezodrobinyemfazy:piątasztuka.Sztuka,oczywi-
ście,tobędziesztuka.Tylkoczyrzeczywiściebędzietopiątasztuka?Wa-
hamysię,czyjąklasyfikowaćwrzędzieostatnichwśródsztukpierwszej
rangi,czymiędzypierwszymidrugiejrangi.Czykinojestkuzynemsztuki
wypalanianadrzewie,szydełkowaniaikalkomanii?Czyteżmożemyodeń
oczekiwaćtychsamychbłyskówgeniuszucoodpoezji,muzyki,rzeźby
isztukibarw?”.Nateretorycznepytaniazarazpadaodpowiedź:WJeste-
śmyświadkaminarodzinwyjątkowejsztuki.Jedynejsztukinowoczesnej,
byćmoże,dziśmasowej,leczjutrojużotoczonejzadziwiającąchwałą,jest
tobowiemzarazemjedynasztukabędącadzieckiemmechanikiiludzkie-
goideału”1.Dellucuznawałfilmzasztukęautonomiczną,niezależnąod
teatru.Podkreślałjejwięźzrzeczywistością,znaturą,pisząc,żeprawda
niemożliwadouzyskaniawteatrzejestnieodzownakinu.Ztegowzględu
szczególnieceniłkronikiaktualności,zarzucająckinufabularnemuprze-
sadnąsztuczność.
Tworzącpodstawyestetykikina,kluczoweznaczenieprzypisywałfoto-
genii,którąuzyskujesięzapomocąświatła(opanowaniejegopodstawo-
wejalgebryuważałzapierwszyobowiązekrealizatora),maskiaktora,
dekoracjiirytmu.SamterminWfotogenia”mawksiążceDellucaznacze-
niezłożone.Wynikaonazestetycznegopostrzeganiarzeczywistościprzez
twórców,jestwięcrezultatemodnajdywaniawmaterialewartościplastycz-
nych,alezależytakżeodkompozycjiobrazufilmowego,odtego,cownosi
dońtwórca.
NiewątpliwieDellucdalekibyłodkojarzeniafotogeniizesztukąfotogra-
fowania.Wręczstarałsięzwalczaćpraktykifotograficzneprzenoszonedo
filmu,podkreślając,żefotogeniatoniesztukakadrowania,leczzwiązek
kinaifotografii.Fotogenianiewynikateżzsamejurodyludziczyprzed-
miotów–WNietwierdzę,żeodtwórcówrólfilmowychpowinnosięszukać
wśródznanychaktorów.Wręczprzeciwnie,należytworzyćnowych.Ale
jeślinadalbędziemypragnęli«urody»,tootrzymamyjedynie«brzydotę».
Możnajużbyłosięotymprzekonaćnaprzykładzieprzedmiotów.Fotogra-
fiazaledwieujawniapięknoliniiotomanyczystatuetki,alenietworzyjej
nanowo.Tosamodotyczyludziizwierząt.Tygrysczykońbędąpięknena
ekranie,gdyżsąpiękneznatury,atuichpięknosięuwydatnia.Człowiek
1L.Delluc,Ciné-
maetCie,Paris:
Ed.Grasset1919,
s.8.
