Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział4:JeanEpstein
................................................................
36
wym.To,żetenjęzykwidzimy,aniesłyszymy,jestnajbardziejsubtelnym
1J.Epstein,
iwyspecjalizowanymćwiczeniem,jakiemupoddanezostałonaszeoko”1.
Lecinémato-
Epsteinprzestrzegaprzedzłudnymianalogiami.Pisze,żechciałbystwo-
graphevude
l’Etna,[w:]idem,
rzyćpierwszeprzesłankigramatykifilmu,alewzoryjęzykawerbalnego,
Écritssurleciné-
ma.1921–1953,
choćzachęcajądoporównań(naprzykładplanogólnytorzeczownik,detal
préf.d9H.Lang-
precyzującycechyprzedmiotu–przymiotnikitp.),okazująsięnieprzydat-
lois,introd.de
P
.Leprohon,
ne,gdyżgramatykafilmurządzisięodrębnymiprawami.
t.1:1921–1947,
Cechąjęzykafilmowego,naktórąEpsteinkładzieszczególnynacisk,jest
Paris:Seghers
1974,s.142.
animizm.Tawłaśniecechanadajepozórżyciawszystkimprzedmio-
tom,któreprzedstawia,dramatyzujeje,wyposażawosobowość.Zbliżenie
rewolwerutoniepoprosturewolwer,leczpragnieniezbrodnibądźsamo-
bójstwalubwyrzutysumieniazichpowodu.Przedmiotwydajesięmieć
charakter,wspomnienia,wolęiduszę.
WpóźniejszychpracachEpsteinwskazujenafakt,iżwjęzykuwerbalnym
decydującyjestmechanizmdedukcyjny,wktóryniezostałwyposażony
językfilmowy.Dysponujeonwprawdziepewnąracjonalnąlogiką,pewnym
rodzajemartykulacji,manierągramatycznąisyntaktyczną,aleobrazfil-
mowyźlepoddajesięschematyzacji,którapozwalałabynaklasyfikację
potrzebnąlogicznejarchitekturzejęzyka.
EpsteinprzejąłodLouisaDellucapojęciefotogenii,leczjerozwinął
ipogłębił.OiledlaDellucafotogeniałączyłasięprzedewszystkimzwi-
zualnymiwłaściwościamiobrazu(światło,aktorstwo,dekoracjairytm),
takimsposobempostrzeganiarzeczywistości,któryodsłaniałbyjejniewi-
docznegołymokiemaspekty,otyleEpsteinwpisywałtopojęciewewłasny
systemfilozoficzny.Nazywałlirozofiąpewienrodzajpostawypoznaw-
czej,którałączyłabypodejścierozumowezemocjonalnym.Fotogeniabyła
dlań–jakpiszeAlinaMadej–rodzajemlirozoficznejsyntezyfilmowanej
2A.Madej,Foto-
rzeczywistości2.WKino–bysięgnąćdooryginalnegosformułowaniaEp-
genia,[w:]Słow-
steinaz1922roku–posiadaspecyficznyaspektpsychiczny.Przedstawia
nikpojęćfilmo-
wych,podred.
onokwintesencję,przedmiotpodwójnieprzedestylowany.Okodostarcza
A.Helman,t.10,
Kraków:Wydaw-
miideiformy;taśmafilmowazawierawsobierównieżideęformy–ideę
nictwoUJ1998,
tkwiącąnazewnątrzmejświadomości,ideęukrytąitajemniczą.Zekranu
s.121.
docieradomnieideaidei,ideamojegookaodbitawideiobiektywu,to
3J.Epstein,
znaczy–taktaalgebrajestskomplikowana–logarytmidei”3.
Bonjour,Cinéma,
[w:]idem,Écrits
Epsteinniełączyłfotogeniizestatyczniepojmowanymwyglądemrzeczy,
surlecinéma,s.81.
leczzruchem.Jestonaźródłempiękna,któregoistotapoleganazmiennoś-
