Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
58
Częśćpierwsza:Geneza
takżewszelkiebadanieteoriopoznawczemusiwychodzićodfaktówpsy-
chologicznych"92.
Friesmiałzwolennikówzarównowpołowiedziewiętnastegowieku,
jakinapoczątkuwiekudwudziestego.Możnazatemmówićoszkole
Friesai—jakokreślasiętownawiązaniudoÖsterreicha—oNowejSzko-
leFriesa.Dopierwszejnależeliprzedewszystkim:ErnstFriedrichApelt
(1812—1859),ErnstSigismundMirbt(1799—1847),[Johann]Friedrich
[August]vanCalker(1790—1870),teologWilhelmMartinLeberecht
deWette(1780—1849),atakżebiologMatthiasJakobSchleiden
(1804—1881).ZkoleidoNowejSzkołyFriesanależyzaliczyćtakichmyśli-
cieli,jak:[JohannesWilhelm]HansCornelius,LeonardNelson,anastęp-
nienawiązującychdoNelsonamyślicieli:synaErnstaFriedricha—Ottona
Apelta(1845—1932),HeinrichaEggelinga,matematykaGerhardaHessen-
berga(1874—1925),fizjologailaureatanagrodyNobla—OttonaFritza
Meyerhofa(1884—1951).Überwegdodaje,żeFriesemzajmowałsiętakże
TheodorElsenhans(1862—1918)93.DoNowejSzkołyFriesanależąrów-
nieżlogicy—KurtGrelling(1886—1942),którynajprawdopodobniej
zginąłwoboziekoncentracyjnymwOświęcimiu,orazPaulIsaacBernays
(1888—1977).PonadtodozwolennikówFriesanależytakżezaliczyćJür-
genaBonęMeyeraorazCarlaGrapengiessera.Pierwszy,oczymbędzie
jeszczemowa,bardzomocnozasłużyłsiędlarozwojuneokantyzmu.Dru-
giznanyjestprzedewszystkimdlatego,żebyłjednymzważniejszychko-
mentatorówsporuTrendelenburgazFischerem94.
FilozofiaFriesabędzieprzedmiotemanalizwdrugiejczęścipracy,
choćjużteraznależydodać,żedzisiajFriesodgrywaznaczącąrolę
przedewszystkimzewzględunapodjętyprzezKarlaRaimundaPoppera
ntrylematFriesa"95.Wgruncierzeczyjednakżenależysięodwołaćdo
LeonardaNelsona,któryjakopierwszypodjąłproblemtego,comożna
nazwaćpsychologicznymzwrotemwfilozofiitranscendentalnej96.Wswej
92R.Eisler:DieWeiterbildungderKant’schenAprioritätslehrebiszurGegen-
wart.EinBeitragzurGeschichtederErkenntnistheorie.Leipzig1895,s.33.
93Zob.F.Überweg:Grundriss...,Teil4,13.Aufl.,s.476—477.
94CarlGrapengiesserjestpostaciądośćtajemniczą.RainerA.Baststwierdza,żennie
możnaustalićtożsamościGrapengiessera".PrawdopodobniebyłuczniemFriesa,atytuł
profesoranadanomunwuznaniujegofilozoficznychpism".Napewnoniebyłprofesorem
UniwersytetuwJenie.Baststwierdza,żenajprawdopodobniejjesttoChristianAndreas
HieronymusGrapengiesser,urodzony9sierpnia1810rokuwHamburguizmarłytamże
2maja1883roku.Zob.R.A.Bast:DiephilosophischeBibliothek.Geschichteund
BibliographieeinerphilosophischenTextreiheseit1868.Hamburg1991,s.108—109,
przypis47.
95Zob.K.R.Popper:Logikaodkrycianaukowego.Tłum.U.Niklas.Warsza-
wa2002,s.80.
96Zob.natentematJ.Woleński:Epistemologia.Poznanie,prawda,wiedza,
realizm.Warszawa2005,s.35—36.
