Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
całościowejhistoriiporównawczej,anierównoległychdziejówtrzechodręb-
nychkrajów,jestogromnymwyzwaniem.Choćnatychkartachgłównymi
bohateramisątrzynarody,usiłowałemprzedstawićosiągnięciawszystkich
ludziżyjącychnainteresującymnasterytorium.Takiepotraktowanie
zagadnieniaspotykasięzdumiewającorzadko.Historia„bałtycka”oznaczała
początkowodziejebałtyckichNiemców,jakoelityrządzącej.Pracenaten
tematskupiałysięnawąskopojmowanym„dasBaltikum”
,obszarzenie-
mieckiegoosadnictwa.GeorgvonRauch,pionierhistoriiporównawczej
regionubałtyckiego,jeszczew1970rokuuznałzastosownetłumaczyćsię
przedczytelnikami,dlaczegozaliczyłLitwędopaństwbałtyckich5.
Każdeznichzosobnadoczekałosiękilkudoskonałychopracowań,jak
dotądjednakpowstaływjęzykuangielskimtylkodwieogólnepozycjeoich
wspólnychdziejach6.Jednatoprzekładpodręcznikadlaszkółśrednich,
autorstwazespołuhistorykówestońskich,łotewskichilitewskich7;drugą,
łatwiejsząwczytaniu,napisałKevinO’Connor,młodyamerykańskibadacz
specjalizującysięwhistoriiRosji8.Żadnaznichniezastąpiłaaninieprze-
wyższyławcześniejszejklasycznejanalizyokresupierwszejniepodległości
pióravonRauchaczyteżpionierskiejpracyRomualdaMisiunasaiReina
Taageperyoczasachsowieckich9.Wlatachdziewięćdziesiątychposzerzył
naszespojrzenieDavidKirby,którypisałoszerzejrozumianym„świecie
bałtyckim”obejmującymwszystkienarodyżyjącenadbrzegamiBałtyku10.
Wostatnimokresieniemieccyhistorycyzaczynajątraktować„Europę
północnowschodnią”(Nordosteuropa)jakoodrębnyregionhistoryczny11.
Utrzymaniezwartościiklarownościprzekazuwtekścieotrzechod-
rębnychkrajach,przezwiekipozostającychpodrządamikilkuościennych
państw,iużycienazwipojęćwłaściwychzhistorycznegopunktuwidzenia
5G.vonRauch,TheBalticStates:TheYearsofIndependence,1917-1940,C.Hurst,
London1974,s.ix.
6Najwięcejopracowańogólnychukazałosięwjęzykuniemieckim.Dwanajnowsze
to:R.Tuchtenhagen,GeschichtederbaltischenLänder,C.H.Beck,München2005oraz
M.Garleff,DiebaltischenLänder:Estland,LettlandundLitauenvomMittelalterbiszur
Gegenwart,FriedrichPustet,Regensburg2001.
7Z.Kiaupaiin.(red.),TheHistoryoftheBalticCountries,wyd.3,BIT,Tallinn2002.
8K.O’Connor,TheHistoryoftheBalticStates,Greenwood,Westport2003.
9R.J.Misiunas,R.Taagepera,TheBalticStates:YearsofDependence,1940-1990,
wyd.2popr.,UniversityofCaliforniaPress,Berkeley1993.
10D.Kirby,NorthernEuropeintheEarlyModernPeriod:TheBalticWorld,1492-1772,
Longman,London1990orazTheBalticWorld1772-1993:Europe’sNorthernPeripheryin
anAgeofChange,Longman,London1995.
11J.Hackmann,R.Schweitzer(red.),NordosteuropaalsGeschichtsregion,AueStiftung,
Helsinki2006;J.Hackmann,R.Schweitzer(red.),MappingBalticHistory:TheConceptof
NorthEasternEurope,„JournalofBalticStudies”2002,nr33(4),wyd.specjalne.
xv
