Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI
-
KuchniaPiastów
iJagiellonów
hANSBALDUNG(1485-1545),
drzeworytprzedstawiającyoprawianie
królikawkuchni
dołowównadrobnązwierzynęidzikieptactwowzamianzaustaloneświad-
czeniaiobowiązki.To,coudałoimsięzłowićwsidła,wnykiisamołówki,
sprzedawaliczęstonatargach,gdziezaopatrywalisięmieszczanie.Jednak
dziczyznę,zwłaszczatęwnajlepszymgatunku,przygotowywanoprzede
wszystkimnastołymożnych.Pieczeńzłosia,jeleniaczyniedźwiedziapoja-
wiałasięnaszczególniewystawnychucztach,częściejjadanosarninę,mięso
dzikówizajęcy,anawetwiewiórek.NadworzeWładysławaJagiełłyzające,
kupowanewdużychilościachnapotrzebykrólewskiejkuchni,jadanochętnie
naświątecznybożonarodzeniowyobiad.Zptakównajwyżejcenionogłuszce,
kwiczoły,bażanty,cietrzewie,kuropatwy,aleprzyrządzanoteżdzikiegęsi,
łabędzie,czaple,żurawie,anawet,niebaczącnaichniewielkierozmiary,skow-
ronki,szczygłyisłowiki-poupieczeniuprzysmakmniejczułychnaptasie
treleśredniowiecznychsmakoszy.
WYróŻNIKIeM
wykwintnejkuchnitamtych,jakżeodległych,czasównie
byłyjednaktylkoużyteprodukty,alerównieżsposóbichobróbki.Zwłaszcza
wewczesnymśredniowieczulepszekuchennewyposażeniesiedzibmożnych
decydowałooatrakcyjniejszymjadłospisie.Najbardziejlubianomięsopie-
czone,alewuboższychdomachniebyłorożnaanirusztu,naktórychmożna
byprzyrządzićsmacznąpieczeń.Żelazobyłonatyledrogie,żenazakuptych
urządzeńpozwalalisobiejedyniebogatsi.Chłopinawsipiekliniekiedycałe
wypatroszonezwierzęta,takżeptakiiryby,wpiecachziemnych.Byłytonie-
wielkiejamy,wktórychrozpalanoognisko.Zwierzędokładnieoblepianogliną,
obkładanorozżarzonymiodogniakamieniamiijamęzasypywanoszczelnie
ziemią.Jednakwszędzietam,gdziewyposażeniekuchniograniczałosię
dokilkuglinianychgarnkówiotwartegopaleniskawizbie,najczęściejmięso
gotowanolubduszono.Dodłuższegoprzechowywaniagotowanorównież
mięsokonserwowanesolą.Wtensposóbodsalanoje,aotrzymanywywar
nazywanoDrozsołem”.
PrzYWILeJeMMOŻNYCH
byłoteżznacznieczęstszekorzystanieześwie-
żychproduktów,nietylkociepłegojeszczechleba,aletakżeniesolonych
rybimięsa.Głębokie,chłodnepiwnicewedworachizamkachpozwalały
dłużejprzechowywaćżywnośćwzadowalającymstanie.Jakzaświadcza
kronikaczeskiegodziejopisaKosmasa,jużwX
II
wiekułatwopsującesię
produktytrzymanowlodzie.Możnowładcy,rycerstwo,dostojnicykościelni,
atakżebogacimieszczaniekorzystalirównieżzproduktówlepiej,staranniej
s.26
HIStOrIAPOLSKIeGOSMAKU
Kuchnia,stół,obyczaje
