Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
małowydajne.Niemniejrolnicydysponowaliproduktaminasprzedażna
lokalnymrynku,takimijakdaktyleirodzynki,awAmerycelatynoskiej
ostrąpaprykąchilijską,pomidorami,fasolą,kukurydzą,dynią,pinią,
awokado.Główniejednakprodukowalinaswojepotrzeby.
NaBliskimWschodzieplonyzależałyprzedewszystkimodilościwody
gospodarkarolna
iodpostępupracirygacyjnych.Ważnymwydarzeniembyłooddaniedo
naBliskimWschodzie
użytkuw1902r.pierwszejtamynaNiluwAsuanie,któraznakomicie
powiększyłapowierzchnięupraw,wtymzwłaszczabawełny,znanej
zwysokiejjakości.WogóleodkońcaXIXw.dałsięzauważyćpewien
postępwrolnictwie,szczególniewdolinachwielkichrzekregionu.
Niemniejzdarzającesięsuszezmniejszałyitakniskieplony,coczęsto
prowadziłodoklęskigłodu.Jużprzedwiekami,zewzględunawymogi
islamu,zarzuconouprawęwinorośli,awprowadzonouprawęrodzynków
idaktyli.Zasadniczeznaczeniemiałahodowlawielbłądów,któredostar-
czałyludności,zwłaszczanomadom,dosłowniewszystkiego.
Wkrajachafrykańskichgospodarkarolnamiałacharakterekstensywny.
Warunkinaturalneniesprzyjałykontaktomzinnymikulturamiizmianom.
gospodarkarolna
Zpewnościąintensywnościgospodarkirolnejniesprzyjałteżgorącyklimat,
wAfryce
tropikalne,trudnedoprzebycialasyorazpustynieipółpustynie.Coprawda,
winnychcywilizacjachpodobneprzeszkodyzachęcałydoaktywności,
pobudzałyduchainnowacyjnościiprzedsiębiorczości,leczwAfryce
przeciwnościwystępowaływnatężeniuniespotykanymgdzieindziej.
Afrykanieniebylizainteresowaniulepszaniemtechnikirolnej,gdyżpo
wyeksploatowaniuziemiprzenosilisiędalej,sklecającwnowymmiejscu
lekkieiprostechaty,znówtylkonakilkalat.Sadziliizbieraliproso(sor-
go)odpornenachoroby,pożywneiszybkodojrzewające,anawybrze-
żachorzeszkiziemne,sprowadzonedoAfrykizAmerykilatynoskiejprzez
Portugalczyków,orazafrykańskiziemniak,maniok,bogatywskrobię.
Produkowalinapotrzebyswojeiwspólnotyplemiennej,anienasprze-
daż,zresztąniebyłokomusprzedawać,bo–pozapółnocnąAfrykąiza-
chodnimSudanem–niebyłomiastanigospodarkitowarowo-pieniężnej.
Niefunkcjonowałmechanizmkonkurencji,którymógłbywyzwolićtroskę
olepszewyniki,ozmiany.Dlategowydajnośćrolnictwabyłabardzo
niska.WpołowieXIXw.zjednegowysianegoziarnazbierano2–3,gdy
wkrajachZachodu–13–15.Zkoleihodowla,pozazachodnimSudanem,
niemiaławiększegoznaczenia,zwłaszczawcentralnejAfrycezewzględu
naklimatiobecnośćmuchytse-tse.
WAfryceegzystowałyteżspołeczności,którenieznałyanirolnictwa,
anihodowli,ażyłyzezbieractwaipolowaniam.in.nahipopotamyisłonie.
Wpolowaniachuczestniczyłydziesiątkimyśliwych.Zabiciezwierzyny
świętowanohuczniejniżnarodzinyczyśmierćczłowieka.Zwierzę
rozpruwano,amężczyźniwchodzilipopaswjegownętrzności.,,Stopień
cywilizacjiludówzależyprzedewszystkimodichsposobużywieniasię.
Najniższybyćmusiutych,cożyjązsamegopolowaniairybołówstwa.
66
