Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Przyswajanewjegoramachuznanezaklasycznedziełasumeryjskiestały
siępodstawąrozwojuliteraturyakkadyjskiej.
Pierwszaepokaimperialnabyłateżokresem,wktórymukształtowały
siędominująceodtądelementytożsamościmieszkańcówKrajuicywiliza-
narodzinypojęcia
cji,którejbyłkolebką.JednymbyłopojęcieKrajujakoSumeruiAkkadu
SumeruiAkkadu
(akk.matŠumerim–ziemiaSumeruimatAkkadim–ziemiaAkkadu;sum.
odpowiednioKi-engi–ziemiarodzima[początkowoekwiwalentkalam–
Kraju]iKi-uri–ziemiaUri/Wari[toponimpierwotnieoznaczającybasen
Dijali]).PierwszejegopoświadczenieznajdujemywsumeryjskimHymnie
doEnlilawzbiorzeutworówopiewającychgłównesanktuariaKrajuiich
bóstwa,przypisywanymEnheduannie,córceSargona,mianowanejprzez
ojcakapłanką(entum)NannywUr(couczyniłotęgodnośćnajbardziejpre-
stiżowymstanowiskiemkobiecymwMezopotamii):„potwojejprawicy
ilewicyleżąKi-engiiKi-uri”.Rozróżnienietomiałocharakterkomplemen-
tarny,podkreślało,żeprzybytekEnlilaspajałharmonijniewcałośćprawą
ilewąstronyKraju(posumeryjskustronaprawaoznaczałapołudnie,lewa
–północ),zNippurjakoosią.Potwierdzeniemdomysłu,żejegotwórcą
byłojciecEnheduanny,któryjakopierwszyzapamięciludzkiejtrwale
zjednoczyłKraj,jestjegopolitykareligijna.Sargonijegopotomkowie
sprawowaliwładzęznadaniaEnlila,regularnieskładającmusprawozda-
niazeswychsukcesówiobsypującdarami;Naramsinrozpocząłniezmier-
nieokazałąrozbudowęEkur,którąSzarkaliszarrikontynuowałmimopo-
stępującegorozpaduimperium.PojęcieKrajujakodoskonałejjedności
południaipółnocyusankcjonowałUrnammu,przybierającw4rokupa-
nowaniatytułKrólaSumeruiAkkadu(sum.lugalki-engiki-uri).„Ziemia
SumeruiAkkadu”pozostałaoficjalnym,podniosłymokreśleniemDolnej
Mezopotamiidokońcaistnieniajejcywilizacji,choćwmowiepotocznej
zwyciężyłaskróconaforma„Akkad”,oczywiściewznaczeniukrainy,jej
mieszkańcówijęzyka,niemiasta.
Niemniejważnymduchowymtworemepokiimperialnejbyłalegenda
dwóchnajwiększychprzedstawicieledynastiiakkadyjskiej,SargonaiNa-
legendaSargona
ramsina.Ichdokonaniazdobyływcywilizacjimezopotamskiejrangępo-
iNaramsina
dobnątej,jakąwEuropieśredniowiecznejzyskałyprzewagiAleksandra
MacedońskiegoiKarolaWielkiego:stałysięwielkimimitamihistoryczny-
mi,przekazywanymiielaborowanymiprzezdziesiątkipokoleńpisarzy,
punktemodniesieniadlanastępnychwładców,niewyczerpanąkopalnią
wzorówdonaśladowaniaiunikania.Legendamakilkastałychcech:zna
tylkoSargonaitraktowanegojakojegosynaNaramsina;pierwszyjest
przedstawianynieodmienniewnajlepszymświetlejakoten,któregoży-
ciebyłoniekończącymsiępasmemsukcesów,drugijestpostaciąambi-
walentną,czasemtragiczną–wielkizdobywcaibohater,któregogrzechy
spowodowałyupadekAkkadu.Mitologizacjapanowaniaobukrólówdo-
konałasięniezwykleszybko–świadectwemjejjestjużPrzekleństwona
Akkad,powstałezaIIIdynastiizUr–idotarławszędzietam,gdziedotarło
103