Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
HISTORIASPORTUNATLEROZWOJUKULTURYFIZYCZNEJ
nakonkretnychterenachzajmująmiejscerównorzędnezekspansjąeuroamerykańskiej
formułysportu,aniekiedyprzewyższająjejznaczenie.Poduwagęnależyteżwziąćito,
żewwieluwypadkachniesporteuroamerykańskioddziaływałnakrajekolonialne,lecz
naodwrót.WidaćtowtakichzapożyczonychzAzjisportach,jakpolo,hokejnatrawie,
tajskikickboxingczywziętychztradycjiIndianpółnocnoamerykańskichkanadyjkach,
odEskimosów–kajakach,niewspominająccałejgamysportówwalkiwywodzącychsię
zkrajówazjatyckich,równieżtych,którebyłypoddawanesilnejkolonizacjizachodniej,
takpolitycznej,jakiekonomicznej,ikulturowej.Itegodrugiegokierunkunieznajdziemy
wargumentachMcCombaihistorykówwygłaszającychpodobnepoglądy.
Istotnepominięciawgeograficznymukładziewydarzeńhistorycznychzwiązanych
zesportemiwychowaniemfizycznym,choćnajbardziejrzucająsięwoczy,niestanowią
jednakjedynegoniezauważanegosegmentudziejów.Kolejnydotyczyzwiązkówsportu
iwychowaniafizycznegozkulturą,cotymbardziejrazi,żejakzaznaczyliśmynawstępie,
słowokulturaodgrywawtejdziedzinieznaczącąrolę.Tyleżewtradycyjnym,wciążuparcie
kontynuowanymujęciu,kulturafizycznatokulturazdrowotna,historiaszkółimetodjej
doskonalenia,dziejesystemówedukacjifizycznej,historyczno-statystyczneujmowanie
sportuwyczynowego.Tylkomarginalnieznajdująmiejscewpodobnychopracowaniach
takiezagadnienia,jakzwiązkisportuzreligią(zwołającymopomstędoniebaignoro-
waniemwpolskiejhistoriografiiantypurytańskiej
Deklaracjiorozrywkach–Declaration
ofSports–
JakubaIz1618naczele,pierwszegowdziejachdokumentupaństwowego
regulującegofunkcjonowaniesportuzwykorzystaniemstrukturykościelnej).Związki
sportuzkulturą,wtymzesztukąiliteraturą,znajdująpewneodbiciewodniesieniudo
historiisportuhelleńskiego,alewhistoriografiiinnychkręgówkulturowychiepoksą
zwykletraktowanemarginalne,itotylkowówczas,gdywiązałysięzprzemianamiedu-
kacjifizycznejbądźztechnicznymrozwojemsportu.Naprzykładmalarstwoigrafika,
ukazująceszermierkęprzyokazjitechnicznegorozwojutegosportu,czyobrazymalarzy
holenderskich,ilustrującerozwójłyżwiarstwaisportówzimowych.Dziedzinyartystyczne
zatemzwiązanezesportem,choćmająliczneizadowalająceoddzielneopracowania
zzakresuczytohistoriiliteratury,czysztuki,niewchodzązazwyczajdoogólniejszych
opracowańhistoriikulturyfizycznej,ajeślitak,tozwyklepowierzchownie,żebyniepo-
wiedzieć–niekompetentnie.Niewykorzystujesiętamhistoriisztukiiliteraturysportu
jakodziedzinyautonomicznej,zjawiskasamegowsobiegodnegoanalizyiwniosków.
Wpodobnysposóbjesttraktowanafilozofiazwiązanazkoncepcjąciałaludzkiego,
zudziałemkulturycielesnej,doświadczaniazagadnieńegzystencjalnychzapośrednictwem
ciaławsystemachogólniejszych,azczasemwyjaśnianychwoddzielnymdzialefilozofii,
jakąstanowifilozofiasportuikulturyfizycznej.Dziedzinatamaoddziesięcioleciwłasne
stowarzyszenianaukowe,takżespecjalistyczneczasopisma,aod1931r.igłośnejwswoim
czasiePhilosophyofSportPeteraMcBride,a–dziesiątkiopracowańmonograficznych.
Próżnotychfaktówszukaćwogólnejhistoriografiisportu.Historiamyślifilozoficznej,
zawartawoddzielnychopracowaniachHansaLenka,WilliamaJ.MorganaiKlausa
V
.Meiera,BernardaSuitsa,poprostu,tamnieistnieje.Aprzecieżstanowiwyjątkowo
doniosłynurthistoriisportuiwychowaniafizycznego.
Podobniepusteterytoriahistoriisportumożnawyliczaćjeszczedługo.Jakdo-
tąd,niktszerzejnieuwzględniłpionierskichpracHeineraGillmeistera,awPolsceJana
