Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
17
Ożdżyńskiegodotyczącychrolijęzykawhistoriisportu,możepozaokazjonalnymiwy-
jaśnieniamietymologiiniektórychnazwipojęć.Whistoriografiiogólnejkwestiajęzyka
znajdujejednozcentralnychmiejsc:językjestpodstawowąformąkulturyludzkiej.Okazuje
się,żeniewhistoriisportukulturyfizycznej!Tymczasemw2009r.ukazałasiępraca
SportsLanguageandLinguistics,podoficjalnymiauspicjamiUNESCOizaliczonado
obchodówRokuJęzykajakoDziedzictwaŚwiatowejKultury.Miejmynadzieję,żezmieni
onaniezrozumiałenastawieniehistorykówsportuwobecjęzykaijegohistoriizwiązanej
zesportem,np.zekspansjąterminologiigreckiejczyangielskiej,zhistorycznymrozwojem
współczesnychnormjęzykowychużywanychprzeztysiącemediówwdziesiątkachjęzyków.
Historiajęzykasportujestważnączęściąhistoriikulturyfizycznej.Dotychczashistorycy
tejdziedzinybyli,poprostu,ślepiwobectegozjawiska.
Doznudzeniamożnaprzytaczaćpodobnezaniechaniawzakresiezwiązkówsportu
zreligią.Niejestjeszczeźlewodniesieniudosportustarożytnego,tradycjiOlimpii.Im
jednakbliżejczasównowożytnych,tymgorzej,ażdocałkowitegozaniedbaniaokresuXXw.
Oilejeszczeruchyreligijnetypu„muskularnechrześcijaństwo”(MuscularChristianity)
znajdująmiejscewzachodnichopracowaniachhistoriikulturyfizycznej,otylesąpomijane
dośćgruntowniewpolskich.Niezauważanesąnajnowszeopracowaniateologiczne,ujęcia
religiiinnychniżchrześcijańska,którechoćmająswojeopracowaniaspecjalistyczneianto-
logie,doogólnejhistoriografiisportuiwychowaniafizycznegoniewchodząlubwchodzą
takmarginalnie,żedoprawdytrudnojeuznaćzaznaczącyskładnikhistorii.Niewątpliwie,
laicyzacjawspółczesnegosportubardzotemusprzyja,alemechanizmtejlaicyzacjijest
teżzjawiskiemhistorycznym.Należymupoświęcićuwagę,conajmniejwtakimstopniu,
wjakimwpływanakształtwspółczesnejkulturyfizycznejiwjakimpozostajeistotnym
wciążczynnikiemwwielukręgachkulturowych,np.wdziałalnościKościołakatolickiego,
YMCA,YWCAczyreligiiislamskiejzjejobostrzeniamiwobeckobietczywspaniałymi
moralno-religijnymizałożeniamiirańskiegozurkhanehu,zjawiskakompletnieignorowa-
negowopracowaniachhistorycznychisocjologicznychwspółczesnejkulturyfizycznej.
Dlaporządkuwyliczmypozostałedziedzinyhistoriikulturyfizycznej,któresąnaogół
ujmowanewoddzielnych,specjalistycznychmonografiachczyopracowaniachcząstkowych,
azregułyniewchodządoopracowańogólnych.Tonp.dziejenaukzwiązanychzesportem
iwychowaniemfizycznym,jakfizjologia,medycyna,socjologiaczypsychologiasportu.
Torównieżdziejemediówsportowych,prasy,radiaitelewizji,ostatniotakżeinternetu.
Niełudźmysię,równieżtoopracowanieniejestwstanieogarnąćwszystkiego.
Stanowijednakpróbęwyjściapozautrwalonestereotypy,próbęsięgnięciadotematyki
pozostającejdotądpozapolembezpośredniejobserwacjihistorykówpowszechnychdzie-
jówkulturyfizycznej.
Cobędziemyrozumiećprzeztakieterminy,jaksportczykulturafizycznawujęciu
historycznym?Przedewszystkimmusimypamiętać,żesątopojęcianowożytne,kompletnie
nieznanewepokachwcześniejszych.Jeślizatembędziemyichużywaliwodniesieniudo
okresówhistorycznychinnychniżwspółczesność,tobędziemytoczyniliumownie,wdo-
myślebiorącpoduwagęzjawiska,któresącharakteremzbliżonedotych,jakiewspółcześnie
określamytyminazwami.
Każdezwymienionychpojęćjestokreślanenawiele,częstosprzecznychzesobą
sposobów.Trudnoznaleźćtudefinicjezaspokajającewszystkich.Stądbezwdawaniasię
