Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Teoriapolityczna
stosunkówmiędzynarodowych
33
magaochronypaństwa,którereprezentujejąwewspólnociemiędzynarodowej,
jestprawnymwyrazemprzekonania,charakteryzującegozachodniąmyślpolitycz-
nąodrenesansu,żejedyniesuwerennepaństwojestnosicielempolitycznegodo-
świadczeniaiaktywności.Toprzekonanie,uważałWight,zaabsorbowałoprawie
całąintelektualnąenergięprzeznaczonąnastudiapolityczneispowodowało,że
ostosunkachmiędzynarodowychmyślanojakododatkudopolitykiwewnętrzej.
Wightprzywołałrównieżistotneprzekonanieprzedstawicieliszkołyidealistycz-
nej,żepodziałspołeczeństwamiędzynarodowegonasuwerennepaństwajestwy-
razemokreślonejhistorycznejfazyrozwojuzmierzającegodopowołaniapaństwa
światowego,corównieżstanowiłoargumentopodporządkowaniuteoriimiędzy-
narodowejteoriipolitycznej.Piszącw1960r.swójesej,byłprzekonany,żedąże-
niedorozwiązywaniapraktycznychproblemówstosunkówmiędzynarodowych
poprzezbudowanieDwiększegoilepszegopaństwa”–UniiEuropejskiej,niesta-
nowiżadnejjakościowejzmianywstosunkachmiędzynarodowych.Dominację
teoriipolitycznejnadteoriąmiędzynarodowąWightilustrowałwinnyjeszcze,
wartomówienia,sposób.OdXVIw.trzywydarzeniawpłynęłyznacząconarozwój
społecznościpaństw:reformacjaikontrreformacja,rewolucjafrancuskaitotali-
tarnerewolucjeXXw.Jednakżadneztychwydarzeńniestanowiłopodstawydo
narodzeniasięistotnejteoriimiędzynarodowej.Każdedopisałojedynierozdział
doTP
.Wszystkieterewolucjewyrażałysiebiepoprzezdziałanieowielkichskut-
kachwstosunkachmiędzynarodowych,alenieznalazłotoodzwierciedlenia
wustanowieniuzasadlubTSM
75
.
Drugaprzyczynabrakuteoriimiędzynarodowej,naktórąwskazałWight,to
wiarawpostęp.Stosunkimiędzynarodoweróżniąsięodstosunkówwewnętrznych
Dmniejsząpodatnością”nainterpretacjęprogresywistyczną.Narodowehistorie
prawiewszystkichpaństw,zpewnościąświatazachodniego,zastrzegałWight,mo-
gąstanowićilustracjędokonanegoidokonującegosiępostępu.GdybyThomas
MorelubHenrykIVmoglizobaczyćwspółczesnąAnglięiFrancję,zpewnością
uznaliby,żeichkrajezrealizowałyswojeceleiznajdująsięnadrodzerozwoju,któ-
rąbyaprobowali.Gdybyjednakzobaczyliwspółczesnestosunkimiędzynarodowe,
uznaliby,żeDgranyjestwnichtensamstarymelodramat”.DMiędzynarodowapo-
litykajestrzeczywistościąnawrotówipowtórek”
76
.Jeślitakajestrzeczywiście
istotastosunkówmiędzynarodowych,mówiłWight,oznaczato,żeniepoddająsię
oneprogresywistycznejinterpretacji.JeśliTPjestteoriądobregożycia,toteoria
międzynarodowajestteoriąprzeżyciawstosunkachmiędzynarodowych.To,codla
TPjestwydarzeniemekstremalnym(rewolucja,wojnadomowa),dlateoriimię-
dzynarodowejjestprzypadkiemnormalnym(anarchia,konflikt,wojna).
EsejWightamożnatraktowaćzarównojakoznaczącyDhistorycznymoment”
wrozwojuNSM,jakijejopisjakohistorii.TraktowanyjakoDhistorycznymo-
75
76
Ibid.,s.19–23.
Ibid.,s.25.
