Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wdrukarnipochodzącegorzekomozPolskidrukarzaBálinta
Manskovita.Wartotunadmienić,żewielupracujących
naWęgrzechdrukarzypochodziłozPolski(np.GálHuszár)
bądźmiałojakiekolwiekdoświadczeniepracywKrakowie.
FragmentyBibliitłumaczonojużwpołowiestulecia
wKolozsvarze.ByłotozwiązanezpracamiG.Heltai.
Ukazywałysięteżinnegatunkiliterackie:historiebiblijne,
opowiadaniahistoryczne(AndrásBatizi,IstvánSzékely,Gáspár
Heltai)przekładypsalmów(AndrásBatizi,MihálySztárai,
GergelySzegedi,MihályVégKecskeméti).Powstałyteż
pierwszedramatyMihályaSztárai—
Azigazpapságnaktiköre
(wydanewKrakowiew1550r.),GyörgyVálaszúti—
Debreceni
disputa
(1572)
.
Zapierwszyutwórzaliczanydotzw.prozy
narracyjnejzaliczasięutwórG.Heltaia
Százfabula
(opublikowanyw1566roku).W1574rokuwładzewiedeńskie
wydałyrozporządzenieocenzurze,namocyktórego
zakazywanowwożeniaksiągdoSiedmiogrodu.Ograniczenia
tewpływałynasłabośćżyciakulturalnegonaWęgrzech.
25Dopierow1626rokujezuitaGyörgyKáldiprzetłumaczyłnajęzykwęgierski
katolickąwersjęBiblii.
Różnorodnośćnarodowościowawycisnęłapiętnonakulturze
węgierskiejwXVIwieku.Niespotykanymzjawiskiembyłojej
wzbogacanieprzezwieluChorwatów,SłowakówiNiemcówdla
których„węgierskość”byłarezultatemwyboru,aniewynikała
zurodzenia.Fascynacjajęzykiemwęgierskimsprawiła,
żeluterańskiduchownyCasparHelth26(wliteraturze
węgierskiejznanyjakoGáspárHeltai)zostałwielkimstylistą
ipublicystąwęgierskiegoprzekładuBiblii.
26P
.Lendvai,
TheHungarians.1000YearsofVictoryInDefeat
,London2003,
s.109.
KontrreformacjanaWęgrzech.Jezuici.Zaostrzono
dyscyplinęwszeregachksięży,nakazanoarcybiskupom
ibiskupomprzebywaćwichjednostkachadministracyjnych.
NadDunajemprzystąpionoteżdorealizacjizasadprzyjętych
wTrydencie.Pierwszymsymptomemtegoprocesubyło
sprowadzeniejezuitówzaczasówFerdynanda
IdoNagyszombatw1561roku.Rokpóźniejpowstałotam
kolegiumjezuickie,którejużw1567rokuzakończyło
działalność,ponieważmiastostrawiłolbrzymipożar.
Członkowiezgromadzeniaznaleźlitymczasoweschronienie
wWiedniu.NastępnekartyzdziejówzakonunaWęgrzech
zapisalijużjezuicisprowadzenizPolskizaczasówStefana
Batorego.WkolegiumwKolozsvárzekształciłsięmiędzy
