Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Ciążeniewstronęeseju,pozornieneutralne„aksjologicznie”,lokuje
Améry’egowobszarzekontrowersji,wpunkcie,wktórymzderzająsię
przeciwstawnewartości,przypisywaneokreślonymformom
wypowiedziliterackiejodoświadczeniugranicznym.Wprawdzieesej
jakogatunekjestsytuowanyprzezhistorykówwkręguliteratury
dokumentuosobistegooHolokauście[16],jednakklasyfikacjataka
odbywasięwtrybiewarunkowym:esejowiprzyznajesięstatus
wypowiedziraczejmarginalnej,epistemologicznieniepewnej,wręcz
godzącejwpodstawyetykireprezentacji,jakaukonstytuowałasię
westetyceinauceoliteraturzepoświęconejZagładzie[17].Jestona
przecieżpodporządkowananakazowi„dawaniaświadectwa”,
imperatywowipisarstwadokumentarnegolubautobiograficznego
(zpodkreśleniemtakichgatunkówjakdziennik,pamiętnik,reportaż,
epistolografia).Esejnapierwszyrzutokawydajesięzbyt
zdystansowanyiformalniewystudiowany,zabardzouwikłany
wtradycjęliterackąikulturową,któraokazałasięAdor​nowskim
„śmietnikiem”form,bysprostaćwyzwaniu,jakiestawiaprzed
pisarzemZagładaeuropejskichŻydów.Jesttogatunekonobliwej,
arystokratycznejgenealogii,wporządkusocjologiiliteratury
powiązanyściślezprzestrzeniami,wktórychrodziłasiębogata
europejskaburżuazjainowoczesnapostszlacheckainteligencja,
przestrzeniami,sprzyjającymizarównoklarownościmyśli,jak
iintelektualnemuwyrafinowaniu,jakimbyłyliterackisalonczy
pracowniafilozofa,intelektualisty.Bardzostąddalekodomomentu
nagłegozakrzywieniaprzestrzenicywilizacji,któredokonałosię
wobozowymbarakuczynazistowskiejcelitortur,któresąscenami
traumatycznymidoświadczenialiterackiegoAméry’ego.
RomaSendykawswojej„metateoretycznejmonografii”
poświęconejhistoriiświadomościgenologicznejtejformywypowiedzi
wydobywanaplanpierwszyamorficznośćesejujakogatunku[18]
(awłaściwieantygatunku,demaskującegokonwencjonalność
systemowegorozumienialiteratury),nieustanniepodkreślając,żejest
onbytemrelacyjnym,„bezwłaściwości”esencjonalnych,zjawiskiem
„skomponowanymznatężeń,polaryzacji”[19],azatemkonstytuującym
się„wrelacjiwobec”innychformgenologicznych.Wzależności
odtego,jakiewektoryproblemowewytycząpolebadań,naktóre