Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
człowiekapokierowaćkuautentycznemuiprawdziwemużyciu,mazatemswoje
miejscewmetafizycznych,teologicznychiantropologicznychteoriach.
Zjednejstronyoznaczatozatem,żezabawajestdlaPlatonaczymśmniejwar-
tościowymigodziwymwporównaniuzprawdziwymzainteresowaniem,zdrugiej
jednakstronytowłaśnieonatworzypodwalinydążeńfilozoficznychcelemfilozo-
fiijestdostarczenieradościprzezpoznanie,pomocnamwodkryciutego,jakistot-
nyjestporządekirządzącenimreguły.Włącznieztym,żemysamijesteśmyza-
bawkami,którychzadaniemjestbawieniesięwnajpiękniejszezabawy,czylipodążanie
kutemu,ktowszystkostworzyłiuporządkował.
2030Arystoteles
ProblematykęzabawyArystotelesnajbardziejszczegółowozgłębiawEtyceni-
komachejskiejitakżewjegoprzypadkumożnadopatrzyćsiępewnejdychotomii
wpodejściudoróliznaczeniazabawydlażycialudzkiego.Arystotelesrozumiebo-
wiemzabawęjakocośzwiązanegozdziałaniamiludzkimiwykonywanymidlanich
samych.Celemzabawyjestdostarczanieludziomrozrywki,wprawianieichwdobry
nastrójipozwalanieimnaprzyjemnespędzanieczasuwolnego.Takiegowykorzy-
stywaniaczasuniemożnajednakrozumiećjakośczegoś,cobyłobypożądanymce-
lemmądregoczłowiekawznaczniewiększymstopniuchodziomarnotrawienie
czasu.WtensposóbArystoteleszgadzasięzPlatonem,żebyłobyniedorzeczne
bawićsiętylkowtedy,kiedynależyciepracowaliśmy.Zabawamabowiemzdolno-
ściregeneracyjneiistniejetakżedlatego,abyśmyzajejpośrednictwemzyskalisiłę
doczynieniarzeczyważnych.Niepodlegajednakdyskusjifakt,żerzeczyważne
prowadządocnótiszczęścia,natomiastzabawyniekoniecznie30.Najbardziejwar-
tościowecnotytkwiąwczynnościach,któreprowadząnasdopoznawaniarzeczy
boskich31.
Arystotelespojmowałczłowiekagłówniewkontekściespołecznym,czylijako
istotę,któramusikoegzystowaćzinnymi.Wżyciuludzkimważnyminiezastąpio-
nymelementemjestwłaśnietenkoniecznyinieodzownyodpoczynek,któryłą-
czymyzrozrywką,zabawąirekreacją.Arystotelesjestświadomtego,żezabawa
jestwżyciuludzkimkonieczna32.Zawszejednakistotnejestto,jakiezabawyczy
gryprowadzimy,oglądamybądźwniegramy,zjakimiludźmitorobimyiwjaki
sposóbdotychzabawigierpodchodzimy.
Istniejebowiemzasadniczaróżnicamiędzytym,czyjesteśmytylkoobserwato-
ramizabawyczyjejbezpośrednimiuczestnikami,czychodziozabawygodziwe,
mądre,szlachetneipożyteczne,czyteżozabawyniegodne,nierozważne,anawet
nieprzyzwoite.Ipodobniejakwprzypadkuinnychcnótetycznych,takżewpodej-
———
———
30Aristotelés,ENX,6,1176a-1177a.
31Ibidem,X,7,1177a.
32Ibidem,IV,14,1128b.
41