Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Mimożenapierwszyrzutokamożesięwydawać,żewfilozofiiniemamiejsca
naśmiech,radośćigry,toopowieścioTalesiezMiletuiichinterpretacjapokazują,
żetoniejestprawdaalbożeniezawszemusitobyćprawda.
2020Platon
Wspomniananegatywnapostawawobeczabawy(tzn.rzekomaniezłomność
izupełnawyjątkowośćPitagorasapołączonazteoretycznymzbliżaniemsiękupraw-
domabsolutnymversusrzekomypraktycyzmTalesa,ajednocześnieautoironiczne
iżartobliwespojrzenienawłasnedążeniafilozoficzne)stosunkowojasnoodbijasię
takżewdziełachnajbardziejznanychklasycznychgreckichfilozofów,PlatonaiAry-
stotelesa.
WtekstachPlatonanajczęściejpojawiasięwizjafilozofiizasadniczołącząca
zpoważnymzainteresowaniemwiedzą,czasamiteżjeststawianawbezpośredniej
opozycjidorozrywkiizabawy22.Bardzojasnomożnategodowieśćdziękidialogowi
Fajdros,wktóregozakończeniuSokratesrozwijaprzypowieśćozabawachnaprzy-
kładzieogródkaAdonisa.Żadenczłowiek(turolnik),którychcetraktowaćpoważ-
nieswojąpracę,niebędziekorzystaćzowychogródków,wktórychziarnawypusz-
czająpędywbardzokrótkimczasie.Przeciwnie,będziesięstarałotrzymaćrzeczywiste
iprawdziweowocewynikającezezwykłejpracyrolniczej,wktórejnaefektczyn-
nościtrzebadługoczekać,ajednocześniekoniecznajestciągła,starannatroska
oswojepole.
Zwykłazabawa(tuogródekAdonisa)jestnieistotnąrekreacją,którejoddawać
będziesiętentylko,ktodanejrzeczyniechcetraktowaćpoważnieinaserio.Ni-
czegoniezmieniatufakt,żewśródzabawmożnaznaleźćrozrywkęzarównoniską,
jakibardziejszlachetną,ponieważprawdziwezainteresowaniejestzawszeczymś
bardziejzasadniczymipoważniejszymniżzabawa23.Toramy,wktórychPlaton
prowadziwiększośćrozważańnatematzabawy.Aleopróczdrugorzędnegoczy
podrzędnegotraktowaniazabawywfilozofii,konieckońcównawetuPlatonapo-
jawiasiękilkasposobówpatrzenianatenproblem,wmyślktórychrolazabawy
wramachnawettylkojegofilozofiiwydajesięznaczącoróżna.
JakopierwszymożnawymienićdialogFedon,wktórymPlatonuchwyciłostat-
niechwileżyciaSokratesaijegoostatnierozmowyzprzyjaciółmi,przedipowypi-
ciucykuty.Wwielumiejscachtegotekstumożemyprzeczytać,żeSokratesijego
towarzysześmiejąsię,uśmiechajączyżartują24.Kiedyzbliżasięmomentspożycia
trucizny,dożartówjestzdolnyjużtylkosamfilozof25,pozostaliobecnipogrążają
———
———
22Zpewnościąniejestdziełemprzypadku,żepowyższyobrazPitagorasajakouczonegoniezwykle
mądregoiwyjątkowozdystansowanegoodcodziennychziemskichdoliiniedolizazwyczajłączo-
nyjestwłaśniezAkademią.
23Platón,Phaedr.276a-277a.
24Zob.np.idem,Phd.62a,62e,64ab,77e,84d,89a.
25Ibidem,115c.
39