Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
OdJoannyChmielewskiejdoOlgiRudnickiej.Retorykahumoru...
27
dentnądominantęstanowifunkcjaestetyczna,utożsamianajednak
wyłącznieztakąprzyjemnością,jakąodbiorcaczerpiezlekturyzna-
nychponiekądiskądinądschematówfabularnych,odczytywaniazna-
nychrólpowieściowychorazzrozszyfrowywaniaznanychszaradstyli-
stycznych,wczymdużyudziałmateżpowieściowyhumordostarczają-
cygłówniedoraźnejrozrywki.Przytakiej,mówiącpoIngardenowsku,
konkretyzacji,omawiane(orazimpodobne)kryminałyprzypominają
nproduktypowieściowe”,jakJ.Misiewicznazwałromansespodznaku
Harlequin,którenkompensująbrakiodczuwaneprzezczytelników”45.
Tęsupozycjęoprodukcyjnym,wtórnymczyteżpowielaczowym
charakterzepowieścicytowaneświadectwaodbiorupotwierdzająjesz-
czewinnysposób,gdyżopróczoczywistychpodobieństw,którełączą
czteryrecenzowanedzieła,wskazujątakżenadzielącejeróżnice.Naj-
istotniejszawiążesięzezróżnicowaniemocenyjakościhumoruwnich
sięprzejawiającego:odświetnejwZaciszu13dokiepskiejwZabój-
czymspadkuuczuć.Lekturatychświadectwprowadzizatemdownio-
sku,żewedleichautorówimpowieśćbardziejhumorystyczna,rozryw-
kowailudyczna,awięc–bytakrzec–nodintelektualizowana”inode-
tyczniona”,tymlepsza,coprowadzidorozpoznanegojużprzezteorię
retorykiproblemuchwiejnejrównowagimiędzyinformacją,czyli
nczymśnowym”,aredundancją,rozumianąjakowiedzaiprzekonania
jużodbiorcyznaneiakceptowane46.Wielewskazujenato,żewopinii
recenzentówszalaprzechylasięnastronęredundancji,gdyżwrecen-
zowanychpowieściachwzbogacanielubrewidowaniewiedzyopozali-
terackimświecieiodwołaniadotrwałych,takżeetycznych,wartości
okazująsięnajmniejważne.
Cytowaneświadectwaodbiorupotwierdzajątakąinterpretacjępo-
wieściczterechpań,przywołującrozmaitekonteksty,główniedwa:po
pierwsze,innychdziełJ.Chmielewskiej,K.GacekiA.Szczepańskiej,
M.ObuchorazO.Rudnickiej;podrugie,konteksttwórczościnpierw-
szejdamypolskiegokryminału”,uznawanejzatwórczośćwzorcową.
Pierwszykontekstpoświadcza,iżpozostałepowieścitychautorekwła-
ściwiepowielająrecenzowane,tymbardziej,żewodniesieniudodru-
giegokontekstusamesąniejakoreduplikacjąwypracowanegoprzez
Chmielewskąstandarduhumorystycznejpowieścikryminalnej,wcza-
sachPRLbardzopopularnegoicenionego,po1989rokucorazmniej,
zwłaszczawwykonaniumistrzyni,czemuwyrazdająchociażbycy-
towanerecenzje.Innasprawa,żedziełaChmielewskiejbyłydlaSta-
45
J.Misiewicz,Produktpowieściowy,[w:]Formydyskursuwpowieści,red.
M.Woźniakiewicz-Dziadosz,Lublin[1997],s.124.
46J.Ziomek,Retorykaopisowa,s.10.
