Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie19
jakościteoriiipraktykipedagogicznej.Możnawięcpowiedzieć,żeproces
integracjipoznaniatechnicznegoipraktycznegojestniewystarczający.Nie
idziewięcointegracjęwznaczeniu„sumyczęści”,aleojakośćmyślową,
wynikającąznowychsposobówłączącychedukacjęzrozwojem.Powstaje
więcpytanie,czynienależyraczejpójśćwkierunkuotwarciasięnainne
obszarywiedzytzw.„ryzykownej,mitycznej,poietycznej”17.Nauka-jakwie-
my-dążydowydawaniasądówobiektywnych,sprawdzalnychorazdookre-
ślaniazachodzącychregularnychzwiązkówmiędzynimi.Powinnawięc
spełniaćpostulatwstrzymywaniasięodsądówwartościujących,cozresztą
czynizacenęprawdy.Takzwanymitobiektywizmukażeukrywaćwiele
ztego,coniemieścisięwakceptowanychkategoriachpoznanianaukowe-
go.Polanyitwierdzi,że:
wdwóchformachwiedzypowinniśmyuważaćzabardziejobiektywnątę,
którapolegawdużymstopniunateorii,zamiastnabardziejbezpośrednim,
sensorycznymdoświadczeniu18.
Teoriajestbowiem„czymśinnym”niżbadacz.Niemożebyć„zwodzo-
na”przezjegoiluzje.Tymczasemwwychowaniujesttoniemożliwe,bo-
wiemprocestenpozaaspektemrzeczowymposiadarównieżaspektstosun-
kówmiędzyludzkich.Jużsamwybórpewnychwerbalnychiniewerbalnych
formkomunikacjizdradzastosunekwychowawcydowychowanka,awięc
to,cosądzionoswoimpartnerzedialogu.JeśliweŸmiemywięcpoduwagę
fakt,żewpracypedagogicznejkoniecznajestintegracjaspecjalistycznych
dziedzinwiedzy,dydaktykszczegółowychorazcałegozespołunaukwspół-
działających,apoświęconychproblemomwychowania(np.ważnajestwie-
dzazdziedzinyontologiispołecznejwobcowaniuzinnymiludŸmi),totrudno
utrzymywać„czystość”naukowegoosąduwwychowaniuzgodniezjegodo-
tychczasowymi,pozytywistycznymizałożeniami.Niedziwiwięcfakt,iż
corazczęściejpedagodzyuważają,żenaukamusibraćpoduwagęróżne
kanałypoznania,wtymtakżepoznaniepozaracjonalne,intuicyjne19.Dotar-
ciedoprawdywymagapodążaniaróżnymidrogamiinajczęściejdopiero
17Tamże,s.110.
18M.Polanyi,
PersonalKnowledge
,Chicago1957,s.4.
19D.G.Myers,
Intuicja.Jejsiłaisłabość
,tłum.A.Sosenko,Wrocław2004.
