Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20Ideaintegracjiawychowanie.Kupedagogiceintegralnej
łączeniewielukanałówpoznaniaumożliwiaprawidłowyosądidotarciedoniej.
Ztegopowodumożnapowiedzieć,żekoniecznajestintegracjapoznania:przez
zmysły(aspektempiryczny),przezrozum(aspektracjonalny)iprzezwgląd
intuicyjny(aspektukrytego,niewyrażonego,niewypowiedzianego).Takie
całościowespojrzeniewynikazwielowymiarowościiwielopoziomowości
rzeczywistościwychowawczej.
Pracazdrugimczłowiekiemobarczonajestnieprzewidywalnościąwy-
darzeńwprocesachpedagogicznych,któreczęsto-jakpiszeS.Danner
wpracy
Erziehungalsreflektierteimprowisation
-„zmuszajądozaniecha-
niaplanówiprzystąpieniadoimprowizacji”20.Jesttowynikiemoddziaływa-
niaróżnychformrównoczesności,którepociągajązasobą„znacznąinie-
uniknionąnieprzejrzystość”21.Oznaczatokoniecznośćuczestniczenia
wwielurównoczesnychrzeczywistościach,któresązesobą„skrzyżowane”
iprzenikająsię.
Każdyotwartydydaktycznyobszardziałaniapodobnyjestdomikrokos-
mosu,wktórymobecnesąjednocześnieróżnerzeczywistości-bliskość
iodległość,ogólnośćiszczegółowość,stabilnośćizmienność,zapośredni-
czoneprzezsymboleiobrazylubbezpośrednioosiągalne,aktualneiminio-
ne,refleksyjneibezrefleksyjne,osobisteirzeczowe.Napodstawietego
faktu,żeróżnerzeczywistościistniejąrównocześnieiprzenikająsięwzajem-
nie,uwidaczniasiętrudnezadanieprzedstawieniarzeczywistościwplanowy
idydaktycznysposób.Zawszejestmożliweudaremnieniedydaktycznych
celówprzeznieprzewidzianądynamikę22.
Tawspółzależnośćpomiędzyintraindywidualnymiispołecznymiproce-
samiprzekraczamożliwościobserwacjiiprzetwarzaniainformacjiprzez
nauczyciela,cosprawiamuwieletrudnościorazprowadzidozredukowa-
niaplanowanychzadańizrobieniaczegośnieplanowanego.Działaniepeda-
gogiczneniejestprzepełnionetechnologią,gdyżprocesówpedagogicznych,
naktórewpływasięzapomocątechnologii,niemożnaogarnąćiskontrolo-
wać.Itak„pedagodzyniedecydująoskutkachswojegodziałaniawtaki
sposóbjaktechnicy”.E.Sprangerzwracauwagęnaistnienie„działańubocz-
20S.Danner,
ErziehungalsreflektierteImprovisation
,BadHeilbrunn2001,s.15.
21Tamże,s.18.
22Tamże,s.26.
