Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
CZĘŚĆII.TŁOBADAWCZE
place,ulice,przestrzeńokołotransportowąorazprzestrzeńprzypadkową(food
productionareas,parksandgardens,recreationalspace,plazas,streets,trans-
portfacilities,andincidentalspace).K.Campbellzaś(2001,za:KhalidAl-Hagla
2008)wymienia:strefęzieloną(greenspace)–parkiiogrody,zieleńtowarzyszącą
(amenitygreenspace),placezabawdladzieci,terenysportowe,zielonekorytarze
(greencorridors),terenysiedlisknaturalnych(natural/semi-naturalgreenspaces)
orazinne.Strefaszara(greyspace)toprzedewszystkimprzestrzeńobywatelska
(civicspace)–placeiskwerymiejskie,placehandlowe(marketplaces),chodniki,
promenadyinabrzeża.
Zfizycznościąprzestrzenipublicznej(jakoelementuukładuurbanistyczne-
go)łączysięjejfunkcjonalnośćidostępność.RaportClassificationframework
foropenpublicspace(2012)wskazujenatrzysferyfunkcjonalneprzestrzenipu-
blicznej:rekreacyjną(recreationspace),sportową(sportspace)orazprzyrodniczą
(naturespace).Następniewyodrębniaprzestrzeńpubliczną:lokalną(localopen
space,do400mlub5minpieszo),osiedlową(neighbourhoodopenspace,do
800mlub10minpieszo),gminną(districtopenspace,do2kmlub5minjazdy
samochodem)orazponadlokalnyterenwypoczynkowy(regionalopenspace,do-
stępzapomocątransportupublicznegolubprywatnego).Dostępnośćjesttakże
punktemwyjściadlapodziałuopisanegoprzezJ.Gehla(2013),którywyróżnia
przestrzenie:publiczną,półprywatnąiprywatną.
Wieletypologiirozszerzakwestiędostępności,wiążącjązrodzajemwładania
terenemorazzwiązanejznimdostępnościikontroli.M.Gachowski(2008)wska-
zujenapodziałwynikającyzcharakteruupublicznieniaprzestrzenispołecznej
(publiczna,półpubliczna,półprywatnaiprywatna).Podobnypodziałproponuje
J.Parysek(2011),którywiążedostępnośćztypemwładaniaikontroli(przestrzeń
prywatna/publiczna,gdziezarządcaokreślazasadyuczestnictwa),atakżezcha-
rakteremupublicznieniaterenu(prywatny,publicznylubsemipubliczny).
Zróżnicowaniepublicznegocharakteruorazkryteria,którejeorganizują,
wswoimpodzialeuwzględniająD.ManteyiA.Kępkowicz(2018).Autorkiwska-
zująnazróżnicowanieprzestrzenipublicznejsuburbiówzewzględunastopień
jejHupublicznienia”.Kryteriapodziałuobejmują:zaplanowanychużytkowników,
czasiterminużytkowania,przewidzianeformykontroli,przewidzianąfunkcję
orazcechywizualne(załącznik2).Winnejtypologii,poszerzającejideękontroli,
mówisięoprzestrzenichronionej(secured),dającejpoczuciebezpieczeństwa,
orazprzestrzenitematycznej(themedpublicspace),przeznaczonejdlakonkret-
negoużytkownika,gdziedziałaspołecznasamoregulacja(VanMelik,VanAalst
iVanWeesep2007).
J.Gulick(1998)dzieliprzestrzeńpodkątemrangiwłasnościna:rządową
lubstanową(governmentorstatespace),miejską(urbanspace)ispołecznościową
(communityspace).
Innegrupypodziałówodzwierciedlająproblemwładaniaprzestrzeniąpo-
przezzatwierdzanieikontestowaniespołecznychwartości,akceptowanieinieak-
ceptowaniepewnychgrupużytkownikóworaztworzeniedlanichgranicibarier.
K.Malone(2002)wprowadzapodziałnaprzestrzenieotwarte(open)izamknię-
te(closed).Podziałtegotypuzależyodrodzajuodmowyiwskazujenaswoistą
Hgeografięwykluczenia”(Sibley1995).Tenrodzajtaktykizależnejodstopnia
odmowyopisujetakżeS.Flusty(1994),kategoryzującprzestrzeńpublicznąna:
niewidzialnąprzestrzeń(stealthyspace,zakamuflowanąlubzasłoniętąwspo-
sóbtrwałyprzezróżnicępoziomówlubcharakterzabudowy),śliskąprzestrzeń
(slipperyspace,trudnądoodwiedzeniazpowoduzniszczonego,niewygodnego
dojściaczywręczbrakuścieżek),przestrzeńwskorupie(crustyspace,zdostę-
pemuniemożliwionymzpowoduprzeszkód,takichjak:ściany,bramy,punkty
kontrolne),przestrzeńkłującą(pricklyspace,zniewygodnymisiedziskamiczy
