Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
siłkuitalentów,zarównowrodzonych,jakikultywowanych”
.Wsensielargomoże
oznaczaćtakżezasługęwkontekściezasadwpływającychnafunkcjonowaniepo-
lityki,gospodarkiorazspołeczeństwadanegopaństwa.Natomiastwedługprzyto-
czonegoautoramerytokracjawrozumieniuwęższymoznaczansystempolityczny,
którymożewybraćlubwytworzyćnajmądrzejszychinajlepszychdoutworzenia
rządu:»arystokracjatalentów«.Wdemokratycznychwyborachludziemająprawo
decydować,coliczysięjako»zasługa«iktojąposiada”25.Takwięcpowołującsię
naAnsgarAllen,stwierdzićnależy,iżobecnienmerytokracjastanowipozytywny
ideał,wstosunkudoktóregomierzymysprawiedliwośćnaszychinstytucji”26.
NajogólniejzatemmerytokracjęmożnazdefiniowaćzaAnthonymGiddensem
jakosystem,wktórympozycjaspołecznajednostkijestrezultatemjejindywidu-
alnychosiągnięćorazwartości,awżadensposóbniezależyodtakichczynników,
jakpłeć,pochodzeniespołeczneczyoddziedziczonymajątek27.Ideamerytokracji
zazwyczajsprowadzanajestdoideologiirównychszans.Takwięcjestonaprzed-
stawianawsposóbpozytywny–jakozasada,któraumożliwia,czywręczstymuluje,
mobilnośćspołeczną28.ZaKrzysztofemJasieckimnależywskazać,iżzałożeniepo-
dejściamerytokratycznegomówiącegootym,iżstatusspołecznyjednostkipowi-
nienwynikaćzjejzasług,czyliwkładupracyorazumiejętności,odgrywaistotną
rolęwkształtowaniusięprzekonańorazzachowańspołecznych29.
Wartowspomnieć,żemerytokracjęzaczętorównieżłączyćzideologiąokre-
ślanąjakonAmericanDream”
.Związanejesttozfaktem,iżgłównymzałożeniem
namerykańskiegomarzenia”
,podobniejakkoncepcjimerytokracji,sąrówneszan-
sewszystkichjednostekwosiągnięciusukcesu.TerminnAmericanDream”nawią-
zujedoStanówZjednoczonych,którepostrzeganesąjakonkrajnieograniczonych
możliwości”
.Wzałożeniukażdaosoba(zwracasiętutajuwagęszczególnienaimi-
grantów,którzyprzyjeżdżajądoAmeryki)matakiesamemożliwościodniesienia
sukcesuspołecznegoorazzawodowegopodwarunkiem,żebędzienaniegociężko
pracować.ToprzekonaniestanowifundamentideologiiAmericanDream,która
zakłada,iżwStanachZjednoczonychkażdyczłowiekmożeuzyskaćdobrobyt30.
PowołującsięnasłowaLorrizAnneAlvarado,ideętędasięopisaćwnastępujący
sposób:nWAmeryce,krainiemożliwości,»niebojestgranicą«;zajdziesztakdale-
25
K.P
.Tan,MeritocracyandElitism...,op.cit.,s.8.
26
A.Allen,MichaelYoung’stheś,op.cit.,s.1.
27
A.Giddens,Socjologia,WydawnictwoNaukowePWN,Warszawa2012,s.725.
28
W
.Woźniak,Użycieinadużycienaukspołecznych.Przypadekmerytokracji,[w:]P
.Żuk(red.),
Wiedza,władza,ideologia.Ospołecznejfunkcjiuniwersytetuwspołeczeństwierynkowym,Wy-
dawnictwo,NaukoweScholar,Warszawa2012,s.101.
29
K.Jasiecki,Legitymizacjawładzyiograniczeniansłabej”merytokracji,http://www.pte.pl/pli-
ki/2/12/Legitymizacja_i_merytokracja%20_17.03.10.pdf,s.1,[dostęp:10.10.2020].
30
L.A.Alvarado,DispellingtheMeritocracyMyth:LessonsforHigherEducationandStudentAlairs
Educators,nVermontConnection”2010,nr31,s.10.
21
AdamMickiewiczUniversityPress©2021
