Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Inneobrazy-11
nietylkoprzeznaturę,leczrównieżprzezhistorię”29.Jakoprzyczynę
dokonującejsięwnowoczesnejkulturzemasowejzmianypercepcji
BenjaminwskazujezanikDaury”dziełasztuki,płynącejzjegoniepo-
wtarzalności.DWyłuskanieprzedmiotuzłupiny,zburzenieaury,jest
wyróżnikiempercepcji,której«wyczulenienajednorodnośćnaświecie»
urosłodotegostopnia,żezapomocąreprodukcjiwydobywająnawet
zrzeczyniepowtarzalnych”30.AleBenjaminwskazujejeszczenainne,
niesioneprzeznowoczesnośćzmianywpercepcji.UosabiajeBaude-
laire’owskapostaćflâneura.Tospacerującyobserwatornowoczesnego
życiamiejskiego,Dprzemieszczającysiękonsumentnieprzerwaniena-
stępującychposobie,iluzorycznych,oferowanychjaktowaryobrazów”,
staleprzerzucającyswojąuwagęzjednejrzeczynadrugą–odjednego
wydarzenia,atrakcji,widowiskaczyproduktudonastępnego.DPercep-
cjabyładlaBenjaminaczymśzdecydowanieczasowymikinetycznym:
ukazujeonwyraźnie,jaknowoczesnośćprzekreślamożliwośćkontemp-
lacyjnegospojrzenia.Niemabezpośredniegowidzeniaposzczególnego
obiektu:widokjestzawszezwielokrotniony,zczymśpomieszany,koli-
dującyzinnymiobiektami,dążeniami,kierunkami”–piszeJonathan
Crary,wnikliwiebadającydzisiajprzemianydziewiętnasto-idwudzie-
stowiecznejpercepcji31.Napoparcietejkonstatacjidodajmycytat
zapologetyDnowoczesności”,FernandaLégera:DOkopowinnobyć
szybkieidobre.Niemaczasunazmarszczeniebrwi,naopuszczenie
powieki–możebyćzapóźno.[ł]Dawniejtrzebabyłoczasu:napodróż,
nalekturęksiążki,nakatastrofę,nazachódsłońca;zjawiskamiały
długość,szerokość,objętość.Ibyłotozadowalające.Dziśprzedmioty
sątylkofragmentamiprzedmiotów”32.
Obrazflâneura-uosobieniamodernistycznegosposobupatrzenia–jest
pociągający,budzijednaksprzeciwy.Jakiesądowody,żemieszkaniec
miastamażywsząibardziejrozproszonąuwagęniżludzieżyjącyna
wsi?Czymatoprowadzićdoinnychzdolnościpercepcyjnych?Na
poziomieanatomiiifizjologiiludzkieokojeststalewruchu,stalebada
otoczenie.OponenttezyDnowoczesnejpercepcji”,NoëlCarroll,pyta,
