Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ANNAFRANCiK,KATARZYNASZCZEPAŃSKA-WOSZCZYNA
Niezdolnośćdomodernizacjiiodrzucaniezmiandoprowadziłydozacofaniainędzy.
Tekstypodejrzanezewzględówreligijnychbyłyniszczone,zaprobatąupowszechniano
dzieła(np.Platona),wktórychideałembyłyrządyabsolutne.Dominującainterpretacja
Koranuzabraniałapobieraniaprocentuodpożyczek,coutrudniałorozwójbankowości
finansującejnoweprzedsięwzięcia.Władcykonfiskowaliwłasnośćswoichobywateli,
podnosilipodatkiiuniemożliwialitworzeniespółekhandlowych.Krajemuzułmańskie
pogrążałysięwteokratyzmieizamykały,ignorującrozwójnaukiiedukacji.Ichzaco-
faniegospodarczeskłaniałodoposzukiwańczegośtrwałego.Punktemoparciabyładla
jednychreligiaiegalitaryzm,dlainnych-nienawiśćdoZachodu.Procesytetrwajądo
dziś,anawetwpewnychobszarachulegająnasileniu.
Kiedyświatislamu,ChinyiIndiestraciłyswojecywilizacyjneprzywództwo,ich
miejscezajęłaEuropa.Europazaczęłasięrozwijać,gdyprzestałyjejzagrażaćniebez-
pieczeństwa(WikingowiezPółnocy,MaurowiezPołudnia,AzjacizeWschodu).Uwol-
nieniesięodagresjiiszerokorozumianepoczuciebezpieczeństwabyłopodstawowym
warunkiemrozkwitu.Warunektenwymagałwsparciaprzedsiębiorczościąludzi.Przed-
siębiorczość,czytozchęcikorzyści,czyzobawystraty,oznaczałasięganiepowłasne
bądźtransferowanepomysły.
Europawkroczyłanadrogęrozwojupodwpływemciekawościidążeńdobogacenia
się,atozkoleizrodziłopotrzebęwyprawiwojenopartychnainnowacjachnawiga-
cyjnychiinwazyjno-obronnych.Europejskiespołeczeństwobyłootwartenanowinki
zeświata,odbierałosygnałypłynąceprzedewszystkimzeWschoduiwreszciezaczęło
samodzielnieeksplorowaćświatirealizowaćwłasnepomysły.
PodobniejakwChinach,EuropaprzeżyławXVIwiekuzakazy,zamykaniesięwe
własnychgranicach.Napowstająceruchyreformatorskiepobudzającedokreatywności
krajekatolickieodpowiedziałyzamknięciemsięicenzurą.Najakiśczasdostępdonauki,
wyjazdów,swobodnegoprzepływuwiedzyzostałpokonanyprzezprzesądy,nietoleran-
cję,ignorancję.
RewolucjaprzemysłowaXVIIIwieku,transferującawiedzęiinnowacje,zmieniła
bieghistoriigospodarczej.ZaczętawAnglii,szybkorozprzestrzeniałasiępoEuropie.
Pozwalałanabogaceniesiękrajów,którewchłaniałyinnowacje,iubożenietych,które
sięodnichizolowały.Wiedzazeksploracjiświataiciekawościzostałaróżniewyko-
rzystana.Wjednychkrajachtylkoutrwalałabogactwoszybkotrwonione(Hiszpania),
winnychdawałaszansęnarozwój.Otwarcieświataoznaczałonp.dlaAngliiiHolandii
transfertechnologiiizasobówszybkoprzetwarzanychnakolejneinnowacjeorazich
eksportzewnętrzny.Krajebogatewzasoby,alenieposiadającewiedzy,jakjemądrze
wykorzystać,stałysiębiedne.
Wiedzastanowiłazawszeróżnąwartośćwodmiennychsystemachreligijnych(Fran-
cik,2007).Sąreligie,dlaktórychwiedzaitransferinnowacjisąwjakimśsensieza-
grożeniemczynawetherezją.Sąteżtakie,wktórychparadygmatomponadczasowym
16
WydawnictwoNaukoweWyższejSzkołyBiznesuwDąbrowieGórniczej
