Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1
30
społecznychiekonomicznychcelów,rodzizarazemliczneproblemynaturyju-
rydycznej78.
Przedewszystkiminstytucjeprawacywilnegoumożliwiająkonstruowa-
nieelementówpodatkowychstanówfaktycznych,któretostanyzkoleideter-
minująstosunkiprawnopodatkowe79.Innymisłowy,wieleinstytucjiprawapo-
datkowegopowstajedziękiinstytucjomprawacywilnego.Oczywiścietegoro-
dzajuzabiegwnajmniejszymstopniunieeliminuje,aninieograniczastosowania
administracyjnoprawnejmetodyregulacji,jakrównieżniemodyfikujecharak-
terustosunkuprawnopodatkowego.Niemamyzatemdoczynieniazezjawis-
kiemswoistejkonwergencjiinstytucjiprawapodatkowegodorozwiązańcy-
wilnoprawnych.
Analizująctę,niewątpliwienajważniejszą,sferęzwiązkówprawacywil-
negozprawempodatkowymmusimyjednakpoczynićdwadośćistotnespo-
strzeżenia.Otóż,popierwsze,naturalnąkonsekwencjązastosowaniainstytu-
cjicywilnoprawnychwlicznychregulacjachprawapodatkowegojest,primafa-
cie,koniecznośćzachowaniatychżeinstytucjiwtakimkształcie,jakienadajeim
prawocywilne,awkonsekwencjiposługiwaniasięwobszarzeprawapodatko-
wegoterminologiącywilistyczną.Zdrugiejstronytrzebajednakżeznaciskiem
podkreślić,żechodziodwieautonomicznewzględemsiebiegałęzieprawa,co
zkoleiwzakresiewykorzystywaniawregulacjachprawnopodatkowychkon-
strukcjiimechanizmówcywilnoprawnychprzemawiazaznacznymmargine-
semswobodyustawodawcypodatkowego.Wtejsytuacjiuzasadnionestajesię
teżpytanieostopieńzwiązaniaustawodawcypodatkowegocywilistycznąsiat-
pojęciową.Wdoktrynieijudykaturzepowszechnieakceptujesięflsuweren-
ność”ustawodawcypodatkowegowtymwzględzie,uzasadniająctzw.au-
tonomiąprawapodatkowego80.Zgodniezjejideą,specyfikaipotrzebyprawa
podatkowegodecydująotym,czymechanizmyorazpojęciaprawacywilnego
przenieśćnagrunttegopierwszegowkształcieniezmienionym,czyteżpoddać
jemniejszejlubwiększejmodyfikacji.Wustawodawstwiemożnaspotkaćsię,co
78Okolicznośćpodkreślasięrównieżwdoktryniefrancuskiej-zob.M.Collet,
Droitfiscal,Paris2007,s.114.
79A.Nita,Stosunekprawnopodatkowy.Obowiązek...,s.18;tenże,Stosunekprawnopodat-
kowy(w:)Prawopodatkowe.Teoria...,s.45.Zob.teżJ.Lang(w:)Steuerrecht...,s.6-7.
80Samzwrotflautonomiaprawapodatkowego”niejestjednolicierozumiany.Naj-
częściejjestodnoszonydoużywanychprzezustawodawcępodatkowegopojęć(autono-
miapojęciowa),choćdostrzegasiętakżeinnejejwymiary,np.wkwestiiwykładnipra-
wapodatkowego,czyskutecznościczynnościcywilnoprawnychnagruncieprawapo-
datkowego-zob.m.in.W.Nykiel,Autonomia...,s.399-400;M.Zirk-Sadowski,Problem
autonomii...,s.119;M.Kalinowski,Granicelegalnościunikaniaopodatkowaniawpolskimsy-
stemiepodatkowym,Toruń2001,s.123.Istotnezastrzeżeniadokoncepcjiautonomiipra-
wapodatkowegozgłaszaC.Kosikowski(w:)Finansepubliczne...,s.79in.szerzejnaten
tematwpkt1.10.Równieżwdoktryniefrancuskiejmożnaspotkaćsięzestanowiskiem,
żenadanieprzezorganrozstrzygającysprawępodatkowąinnegoznaczeniapojęciuwy-
stępującemunagruncieinnejgałęziprawajestnietyleautonomiąprawapodatkowego,
ilekwestiąsposobuinterpretacji(zgodnegozcelemregulacjiprawnej)-M.Collet,Droit
fiscal...,s.116.Zob.teżJ.Schmidt,L’impôt...,Paris1995,s.64,którypodkreślaspornycha-
rakterkoncepcjiautonomiiprawapodatkowego.