Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1
34
towe(odwołującesiędoinstytucjicywilistycznych)mazatemwodniesieniu
dotychgruppodatków,największą,spośródwszystkichelementówstruktu-
rypodatkowegostanufaktycznego,doniosłość.Przesądzaono,żepodatnikiem
możebyćwyłącznie,choćzpewnymizastrzeżeniami,podmiotposiadającysta-
tus(wzależnościodrodzajupodatku),bądźosobyfizycznej,bądźosobypraw-
nej.Jednakzakrespodmiotowy,wynikającyzdosłownegobrzmieniatytułów
ustaw,ulegaposzerzeniuzmocystosownychunormowań(cobędzieprzedmio-
temszczegółowychanalizwdalszychrozdziałach).Pewnegorodzajuosłabienie
znaczeniaczynnikapodmiotowegodostrzegamywstosunkudozryczałtowane-
gopodatkudochodowego.Wtymwypadku,wprawdziewdalszymciągucho-
dziopodatekodosóbfizycznych,jednakuzyskiwanywwynikuprowadzonej
działalnościokreślonegorodzaju,awyjątkowoobejmujeonteżściśleokreślone
kategorieosóbfizycznych(duchownych).Elementpodmiotowy(jednakobok
dominującegoelementuprzedmiotowego)pojawiasiętakżewkonstrukcjipo-
datkuodspadkówidarowizn(podatkowitemupodlega,wmyślart.1ust.1
u.p.s.d.,wyłącznienabycieprzezosobyfizyczne).
Jednaknajsilniejzaznaczonajestobecnośćinstytucjiprawacywilnego
wkonstrukcjiprzedmiotu,ito,jaksięwydaje,zdecydowanejwiększościpodat-
ków.Najbardziejspektakularnyjestpodtymwzględempodatekodczynności
cywilnoprawnych,zaliczanydokategoriipodatkówobrotowych(opodatkowa-
niemjestwtymwypadkuobjętyniezawodowyobrótmajątkiem)97.Nagruncie
tejdaninyobowiązekpodatkowybezpośredniozwiązanyjestzfaktemzaistnie-
niaokreślonejczynnościcywilnoprawnej(wyjątkowotakżeinnegozdarzenia
cywilnoprawnego),nieobjętejsankcjąnieważnościbezwzględnej.Bezznacze-
nianatomiast,zpunktuwidzeniakonsekwencjiprawnopodatkowych,jestfakt
wykonaniatejczynności,atakżeokoliczność,czyzwykonaniemtymłączysię
uzyskaniedochodu,przysporzeniawinnejpostaci,czyteżinnegorodzajuprze-
sunięciemajątkowe98.Zbliżonymechanizmcharakteryzujenajważniejszyzpo-
datkówobrotowych-podatekodtowarówiusług,obejmujący,mówiącnajogól-
niej,aktyobrotutowaramiiusługamiwramachczynnościwykonywanychza-
wodowo99.Dopowstaniaobowiązkupodatkowegowystarczysamodokonanie
czynnościobrotu(będącejwwiększościwypadkówczynnościącywilnoprawną),
niezależnieodtego,czyczynnośćtaflzostaławykonanazzachowaniemwarun-
kóworazformokreślonychprzepisamiprawa”(art.5ust.2u.p.t.u.).Pomijając
obszerniejsząanalizępowołanegoartykułu,wartowtymmiejscujednakzasyg-
nalizować,żetakbrzmiącatreśćprzepisunietylkomożenasuwaćkontrower-
sjecodocharakteruflwarunkówiform”,naktórepowołujesięon100,lecztak-
97R.Mastalski,Prawopodatkowe...,s.480.
98M.Goettel,A.Goettel,Podatekodczynnościcywilnoprawnych.Komentarz,Warsza-
wa2007,s.36.
99R.Mastalski,Prawopodatkowe...,s.433in.
100WedługK.Radzikowskiego,WadliwośćczynnościprawnejapodatekVAT,Prz.Pod.
2009,nr10,s.31przepistenodnosisięjedyniedowymagańocharakterzeadministra-
cyjnym(np.brakodpowiedniegozezwolenialubkoncesji).Zob.jednak.E.Stamblewska,
M.S.Tofel,Skutkinieważności...,s.9.