Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Polaków69,dawnychczłonków„Wyzwolenia”,których
zorganizowałJózefKulikowskizMińska.Orzełwydawałsię
bardziejprzyjaznymośrodkiemdlapolskiejdziałalności,
gdyżwprzeciwieństwiedoDyneburgamiejscowewładze
szkolneipolicjamniejinteresowałysiężyciemmłodzieży.
Napoczątku1917rokuwszystkiepolskieorganizacje
młodzieżowepołączyłysięwjedenzwiązek,naktórego
prezesawybranoSwianiewicza.Jużporewolucjilutowej70
ważnąpostaciąpolskiejwspólnotystałsięJózef
Skwarnicki,byłylegionistaijeniec,któryprzewodził
polskimharcerzomwOrle,rozpalającwyobraźnię
młodychludziopowieściamiolegionachPiłsudskiego71.
ZgodniezopiniąoficerówWojskaPolskiegowlatach
20.niebyłatodziałalnośćwPOW.JednakSwianiewicz
odpowiadałzapropagandęiwerbunek72oraz
współorganizowałpluton,apotemkompanię,nadktórymi
komendęsprawowałSkwarnicki,późniejszykapitan
WojskaPolskiegowGrodnie.Tenkrótkiepizod(sierpień
1917–październik1918)73niejakoubarwiałStanisławowi
aktywnośćstudencką,gdyżjużwewrześniu1917roku
przeniósłsiędoMoskwy,gdzienapodstawieświadectwa
ukończeniagimnazjumrealnego74podjąłstudia
naWydzialePrawaiNaukSpołecznychMoskiewskiego
PaństwowegoUniwersytetuim.M.Łomonosowa
wMoskwie75.
Mieszkającwdawnejstolicyimperium,Swianiewicz
mógłrozwijaćtakżeswojeartystycznezainteresowania,
obserwującmiędzyinnymigrupęaktorskąprowadzoną
przezznanegoteoretykateatruKonstantina
Stanisławskiego76.Jednakniedanemubyłocieszyćsię
urokamiwielkiegomiasta.Wkolejnychmiesiącach
obserwowałwzrostspołecznychniepokojów.Niebędzie
przesadąstwierdzenie,iżbyłświadkiemrewolucji
paździenikowejwRosji77.Mógłjądokładnieśledzić,gdyż
wrezultacieprzewrotubolszewickiegowMoskwiedoszło
nawetdokrótkiegozawieszeniazajęćnauniwersytecie78.
Zetknąłsięwięctamporazpierwszy
zbolszewikami79.Niezaniedbywałtakżeaktywności
wpolskimśrodowisku,gdyżprzystąpiłwMoskwie
