Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WPROWADZENIE
Inteligencjajawisięjakowielopłaszczyznowyiskomplikowanyproblembadawczy.
Odoniosłościzjawiskaświadcząliczneprojektybadawcze,konferencje,sympozja,
dotyczącetegowłaśniefenomenu.Systematycznebadaniainteligencjijakozjawiska
społeczno-politycznegoprowadziInstytutNaukowo-Badawczy(Научно-исследо-
вательскийинститутинтеллигентоведения)utworzonywroku1998przyIwanow-
skimUniwersyteciePaństwowym(Ивановскийгосударственныйуниверситет).Na
grunciepolskiminteligencjacieszysięzainteresowaniemkrakowskiegośrodowiska
uczonych
1.
Poruszanezagadnieniadotycząinteligencjijakowarstwyspołecznej,historycznych
okolicznościjejzaistnienia,atakżerolispołeczno-politycznej.Niepojawiłasięjakdotąd
pracamonograficznapoświęconaroliinteligencjirosyjskiejwkulturzedziewiętnasto-
wiecznej.Naszestudiumjestpierwsząpróbącałościowegoujęciatejproblematyki.
Wwynikuprzemianhistoryczno-społecznychpowstałairozwijałasięwRosji,
wdziewiętnastymwiekuwarstwawykształcona,copozwalaopisaćprocesdochodze-
niadosamoświadomościinteligencjiorazjejszczególnąmisjęnietylkowobecanty-
nomiiRosja–Zachód,lecztakżewrelacjiwładza–lud.Wpracyprześledzimyetapy
kształtowaniasięinteligencji,związanezkolejnymiformacjamiideowymi.Formacje
teodwzorowująpewnetypyspołecznychzachowańipostawczyichwarianty,mające
swedesygnatywdziewiętnastowiecznejrzeczywistościRosji.
Zuwaginaniejednoznacznośćzarównosamegopojęcia„inteligencja”,jakiokreśla-
negotymmianemzjawiskaniezbędnejestomówienieniektórychproponowanychdo-
tychczasrozwiązańmetodologicznychorazsformułowaniewłasnejmetodybadawczej.
JaksłuszniezauważyłJ.Jedlicki,mówiącointeligencji,mówisięowszystkim
2.
Wświetletegostwierdzeniaokreśleniemetodybadawczej,którapośredniodetermi-
nujezakresporuszanejproblematyki,jestsprawąniezwykleistotną.Spośródstanowisk
metodologicznychwbadaniuinteligencjinajliczniejszesąpracehistorykówihistory-
1Inteligencja.Tradycjainoweczasy,podred.H.Kowalskiej,WydawnictwoUniwersytetuJagielloń-
skiego,Kraków2001;L.Liburska,Kulturaiinteligencjarosyjska.OpisarstwieLidiiCzukowskiej,Wy-
dawnictwoUniwersytetuJagiellońskiego,Kraków2003;InteligencjauSłowian[w:]PraceKomisjiKultury
Słowian,podred.L.Suchanka,t.5,PolskaAkademiaUmiejętności,Kraków2007.
2„Weuropejskiejhistoriiostatnichdwóchstuleciinteligencja,jakkolwiekbądźdefiniowana,jest
wszechobecna.Azatem,kiedysięmówiointeligencji,mówisięowszystkim”.Por.J.Jedlicki,Oczymsię
mówi,gdysięmówiointeligencji[w:]Inteligencja.Tradycjainoweczasy,s.13.
