Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
INTELIGENCJAAKULTURA
kówidei
3,traktującychinteligencjęjakogrupęspołecznąpojawiającąsięwkonse-
kwencjiuwarunkowańhistorycznych,orazpracesocjologów
4.Innenaświetleniepro-
blemuproponujątacybadacze,jakAnnaRaźny,GieorgijFiedotowczyMikołajBier-
diajew,dlaktórychinteligencjajestzjawiskiemuwarunkowanymprzedewszystkim
aksjologicznie
5.
Badanianadfenomenemrosyjskiegointeligentabyłybyniekompletne,gdybyśmy
pominęlifakt,żerozwójkulturystanowiłdziełonietylkorosyjskiejmyśli,lecztakże
rosyjskiegoducha,rozumianegoprzeznasjakocałokształtnieuświadomionychmoty-
wacjiidążeńinteligencjiwobrębiepokoleń.D.N.Owsianiko-Kulikowski
6zaznaczył,
żepomijającmotywacjenaturyczystopsychologicznej–połączenieentuzjazmu
zpoczuciemniemocy–oddalamysię,anieprzybliżamydozrozumieniaistotyzjawi-
ska.Naaspektpsychologiczny,widocznyzwłaszczawpostawachświatopoglądowych
pokolenialattrzydziestychiczterdziestychwiekudziewiętnastego,zwróciłtakżeuwa-
gęAndrzejWalicki
7.
Odrębnągrupęopracowaństanowiąte,którezapodstawęmetodologicznąprzyjęły
badanieinteligencjiprzezpryzmatpokoleńnapodłożuhistorycznym
8lubliterackim9.
Naszeujęciemetodologiczneuwzględniaspecyfikęrosyjskiejkultury.Badanie
wzajemnegooddziaływaniamiędzyjednostką,społeczeństwemakulturąwymaga
rozwiązańmetodologicznychuwzględniającychodwołaniesiędokilkudziedzin,
3R.Pipes,TheRussianIntelligentsia,NewYork1961;F.Furet,Przeszłośćpewnegozłudzenia,przekł.
J.Górnicka-Kalinowska,M.Ochab,Warszawa1996;A.Gella,AStructuralDefinitionoftheIntelligentsia
againsttheBackgroundofThreeHistoricalPeriods[w:]TheMythmakers.IntellectualsandtheIntelligent-
siainPerspective,ed.R.P.Mohan,GreenwoodPress,NewYork1987;B.P.Лейкина-Свирская,Интел-
лигенциявРоссиивовторойполовинеXIXв.,Москва1971;B.P.Лейкина-Свирская,Русcкаяинтел-
лигенцияв1900–1917годах,Москва1981;П.Милюков,Интеллигенцияиисторическаятрадиция,
„Вехи”,Москва1991;П.Милюков,ИнтеллигенциявРоссии.Сборникстатьей,Санкт-Петербург
1910;M.Smoleń,ZdziejówinteligencjirosyjskiejXIXwieku,„StudiaHistoryczne”1988,R.XLI,z.4
(163);Г.И.Щетинина,ИдейнаяжизньрусскойинтеллигенцииконцаXIX–началаXXв.,Москва
1995;A.Walicki,BogdanKistiakowskiispórointeligencjęrosyjską[w:]A.Walicki,Filozofiaprawa
rosyjskiegoliberalizmu,Warszawa1995,s.356–418.
4Л.К.Ерман,СоставинтеллигенциивРоссиивконцеXIXиначалеXXвека,„ИсторияСССР”
1963,nr1;C.Кос,Крепостнаяинтеллигенция,Ленинград1926;D.Martindale,TheSociologyofIntel-
lectualCreativity[w:]TheMythmakers.IntellectualsandtheIntelligentsiainPerspective,ed.by
R.P.Mohan,GreenwoodPress,NewYork1987.
5A.Raźny,Myśliczynwświeciezniewolonegoducha.Obrazinteligencjirosyjskiejwtomie„Wiechi”
[w:]Wizjaczłowiekaiświatawmyślirosyjskiej,podred.L.Suchanka,Kraków1998;A.Raźny,„Wiechi”–
odposzukiwańwolnościabsolutnejdozniewoleniatotalitarnego.Zdoświadczeńinteligencjirosyjskiej[w:]
Inteligencja,tradycjainoweczasy;Н.А.Бердяев,Духовныйкризисинтеллигенции,Канон,Москва
1999;Г.П.Федотов,Трагедияинтеллигенции.ОРоссииирусскойфилософскойкультуре,Москва
1990;Г.П.Федотов,Oсвятости,интеллигенцииибольшевизме,Санкт-Петербург1994.
6Д.Н.Овсянико-Куликовский,Историярусскойинтеллигенции,т.1–3,Москва1906–1911;
Д.Н.Овсянико-Куликовский,Психологиярусскойинтеллигенции[в:]ИнтеллигенциявРоссии,Санкт-
-Петербург1910.
7A.Walicki,Słowianofileazbędniludzienatleprądówideowychlattrzydziestych–sześćdziesiątych,
„SlaviaOrientalis”1961,nr4,s.527.
8M.Smoleń,Zdziejówinteligencjirosyjskiej...;P.Nowogrodcew,Odrogachizadaniachrosyjskiej
inteligencji[w:]Deprofundis.Zgłębokości.Zbiórrozpraworosyjskiejrewolucji,Warszawa1988;
E.B.Alpern,MothersandDaughters:WomenoftheIntelligentsiainNineteenthCenturyRussia,Cambrid-
ge1983;E.Lampert,SonsagainstFathers,Oxford1965.
9K.Chojnicka,Rodowódliterackiinteligencjirosyjskiej,Kraków1992.
