Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
§1.Semiotycznywymiarfaktuspołecznego
27
Socjologiakonwencjonalnaukazujewieleaspektówsemiotycz-
negowymiarufaktuspołecznego.Popierwsze,ujmujedziałaniejako
różneodnieznaczącegozachowania(Wilson1974:59;Warriner
1969:501).Itak,Parsons(1968:77)wogólenieuważałteorii
behawiorystycznychzateoriedziałaniaspołecznego,ponieważnie
brałyonepoduwagępunktuwidzeniaaktora.Przezteoriędziałania
rozumiałtylkotakąteorię,któraodnosisiędosystemuzbudowanego
zjednostkowychdziałań(unitacts),wktórychwyróżniałnastępujące
elementy:aktora,cel,sytuację(środkiiwarunkidziałania)oraz
przynajmniejjedenstandardselekcyjnywiążącycelzsytuacjąidecy-
dującyowyborześrodkówdocelu,tj.normatywnąorientację
działania.Oczywiściewszystkieteterminy(cel,środki)mająznaczenie
tylkoprzyuwzględnieniupunktuwidzeniasamegodziałającego.
Termin„normatywny”stosował,mającnauwadzesubiektywny
stosunekdziałającegodoelementówdziałania–jakuWebera,ale
teżobiektywnestandardynormatywne–jakczyniłtoDurkheim(74).
Normajesttutajwerbalnymopisemkonkretnegoprzebiegudziałania,
uważanegozapożądane,wrazzzaleceniem,abyprzyszłedziałania
równieżsiędoniegostosowały.Takiepodejściezakładałowięc,
zjednejstrony,normatywnewzoryzbiorowości,zdrugiejzaś,
indywidualnedążeniedozastosowaniasiędonich(76).
Podrugie,Parsonsanalizowałdziałanienietylkowterminach
dyspozycjijednostki(postawy,uczucia,potrzeby),alerównieżusank-
cjonowanychoczekiwań,którewsocjologicznymsłownikuznanesą
jakooczekiwaniazwiązanezrolą(roleexpectations).Oczekiwania
związanezroląkażdegostatusuzależąodstatusówinnychjednostek,
zktórymiaktorwchodziwinterakcje(60).Interakcjabyłazatem
badanapodkątemrelacjimiędzywzajemnymidyspozycjamiiocze-
kiwaniami,konflikturól,konformizmu,dewiacjiisankcji.Obserwacja
działańmiałaprowadzićdoidentyfikacjitychdyspozycjiioczekiwań,
tzn.zasadokreślonegodziałaniawdanejsytuacji(61).Względna
stałośćinterakcjirządzonychtymizasadamizakłada,żeuczestnicy
musząrozróżniaćsytuacjeidziałaniawpodobnysposób.Jestto
