Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
transaminacji.Dochodzidonagromadzenia3-merka-
ptopirogronianu(tiopirogronianu).Jesttoprzyczyną
rzadkiejchorobydisulfidurii.
Hipercystynuriajestzaburzeniemtransportujeli-
towegoinerkowegokilkuaminokwasów(cystyny,
argininy,lizyny,ornityny).Występujezczęstością
1na7000.Jestprzyczynąkamicynerkowej.Złogi
zbudowanezcystyny,którajestnajmniejrozpusz-
czalna.Wleczeniustosujesięalkalizacjęmoczu,
zwiększeniediurezyiD-penicylaminę.Uchorych
zniewydolnościąnerekwskazanyjestprzeszczepne-
rek.
Zespółzaburzonegowchłanianiametioninyjest
przyczynąniedorozwojuumysłowego,zaburzeńod-
dychania.Chorzymajązwyklewłosypozbawione
barwnika.Metioninawchłaniasięwnadmiarzewje-
litach.Wleczeniustosujesiędietęozmniejszonejza-
wartościmetioniny.
Cystynozajestchorobąspichrzeniową,wktórej
nieznanybliżejdefektdotyczylizosomów.Choroba
prowadzidoupośledzeniaczynnościnerekróżnego
stopnia.
11.2.2
Zaburzeniasyntezyiprzemianybiałek
11.2.2.1
Ogólnacharakterystyka
przemianbiałkowychustroju
Białkastanowiąjednązgłównychmaterialnych
podstawżycia.Ichbudowawykazujeswoistośćga-
tunkową,osobnicząinarządową,zdeterminowaną
genetycznie.Białkapełniąlicznefunkcjebiologicz-
ne,takiejakkatalizaenzymatyczna,transportimaga-
zynowaniesubstancji,funkcjemechaniczno-struk-
turalne,zapewniająruchuporządkowany(wskaliko-
mórkowejinarządowej),ochronęimmunologiczną,
pełniąhomeostatycznefunkcjeregulatorowe(prze-
noszenieinformacji),biorąudziałwwytwarza-
niuiprzenoszeniuimpulsównerwowych,regulują
wzrostiróżnicowanie.
Białkastanowiąok.1/
6masyciaładorosłego,nie-
otyłegoczłowieka.Wwarunkachprawidłowychta
samailośćbiałkajestsyntetyzowanaidegradowana.
Miarąrównowagiprzemianbiałkowychjestwyrów-
nanybilansazotowy,tj.równowagamiędzyilością
azotudoprowadzanegozpokarmemawydalanego
zorganizmu.Zdrowydorosłyczłowiekwydala
1,03–1,07mol(14,5–15,0g)azotudziennie.Więk-
szośćazotujestwydalanawmoczu(0,94mol=
=13,2g)wpostacimocznika(ok.85%azotuwyda-
lanegowmoczu),apozostaławpostacikreatyniny,
kwasumoczowego,aminokwasówijonuamonowe-
go.Wkalewydalanejest0,09–0,13mol(1,3–1,8g)
azotu.Wdolegliwościachprzewlekłychutratainnymi
drogami(np.złuszczaniesięnaskórka)jestznikoma.
Przeciętnadietazawieraok.100gbiałka,coodpo-
wiadapodanemupowyżejwydalaniuazotu.Brak
białkawpokarmieprowadzidozmniejszeniajego
wydalaniadotzw.minimumazotowego,uwarunko-
wanegometabolizmembiałekustrojowych.Zrówno-
ważenietegominimumuzyskujesiępodająctzw.mi-
nimumbiałkowe,coodpowiadapodaży0,5–0,6g/kg
mc.białkapełnowartościowegodziennie.Białkiem
pełnowartościowymjestbiałkozawierającedosta-
tecznąilośćaminokwasówegzogennych.Warunkiem
zrównoważeniabilansuazotowegojestrównoczesne
zapewnieniepokryciawydatkuenergetycznegoustro-
ju,coumożliwiawykorzystywanieaminokwasów
główniedosyntezybiałek.
Dodatnibilansazotowywystępujewokresie
wzrostu,wciąży,wrekonwalescencjipołączonej
zodbudowąmięśni.Ujemnybilansazotowywystę-
pujeuosóbgłodzonych,wchorobachwyniszczają-
cychorazstanachwzmożonejutratybiałkazustroju.
Dziennasyntezabiałekwynosi400–800g,wtym
1/
3tworzonychbiałektobiałkaenzymatyczne.Roz-
padposzczególnychbiałekzachodzizbardzozróżni-
cowanąszybkością,którejmiarąjestokrespółtrwa-
nia,tj.czasrozpadupołowywyjściowejilościbiałka.
Syntezaikatabolizmbiałekjestregulowanyprzez
wieleczynników,m.in.hormonalnychiimmunolo-
gicznych.Insulina,hormonwzrostuiandrogenydzia-
łająanabolicznie,podczasgdyglikokortykosteroidy
(wdużychstężeniach),progesteronihormonytarczy-
cydziałająkatabolicznie.
11.2.2.2
Białkaosoczakrwi
Osoczekrwijestzłożonąmieszaninąbiałek,które
łatwodostępnebadaniuiwistotnymstopniuod-
zwierciedlają(równieżdopotrzebdiagnostycznych)
stanorganizmu.
1378