Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Definicjeocharakterzepoznawczo-psychologicznym,należącedodru-
giejgrupy,kładąnacisknarozumienietekstu.Jesttozauważalnewdefinicji
opracowanejprzezM.A.TinkeraiC.McCullough,którzyuważają,że
czytanie„poleganarozpoznawaniudrukowanychlubpisanychsymbolisłu-
żącychjakobodźcedoprzywoływaniaznaczeńnagromadzonychdzięki
wcześniejszymdoświadczeniomżyciowymitworzeniunowychznaczeńdro-
gąmanipulowaniapojęciami,któreczytelnikowisąjużznane”3.
Możnasięwtymmiejscupokusićowyodrębnienietrzeciejgrupydefi-
nicjiczytania,któremożnaokreślićmianemstrukturalnych.Eksponująone
wielofunkcyjnewłaściwościczytania,aichautorzyokreślajączytaniejako
proces.Dotejgrupymożnazaliczyćdefinicjęze
Słownikapsychologii
,gdzie
podpojęciem„czytanie”możemyzapoznaćsięznastępującątreścią:„pro-
ces,dziękiktóremuinformacjajestwydobywanaznapisanegolubwydru-
kowanegotekstu.Tenproces,wrzeczywistości,jestwyjątkowozłożonyitylko
częściowojakdotądzrozumiały”4.PodobnieuważaJ.Malendowicz,opisu-
jącaczytaniejakoproceszłożonyidynamiczny,naktóryskładająsięzjawi-
skafizyczne,fizjologiczneipsychologiczne5.Dodajeonatakże,żeczytanie
poleganapojmowaniumyśliwyrażonychzapomocąumownychznaków
graficznych,któretworzątekst,tj.linearnyciągelementówistrukturjęzy-
kowych(fonicznych,morfologicznych,syntaktycznych)składającychsięna
określonąstrukturę.Rolęinformacjifonetycznychisemantycznych,oprócz
wizualnych,wpercepcjitekstupodkreślajątakżeE.WiigiE.Semel6.
M.Tyszkowajestzdania,żeczytanieto„skomplikowanyprocesanga-
żującywielorakoróżnorodneczynnościdziecka”7.PozatymsamaBrzeziń-
ska,definiującprocesczytania,wyodrębniawnimtrzypodstawoweaspek-
ty,któresąrównoważneiwzajemnieodsiebiezależne:
1.Aspekttechniczny–rozpoznawanie,różnicowanieikojarzeniegrafemów
ifonemów,umiejętnośćichodtwarzaniawodpowiednimczasie.Istotne
jestkojarzenieznakówgraficznychzfonicznymiiodwrotnie.
2.Aspektsemantyczny–kojarzenierozpoznanychznakówzposiadanym
doświadczeniem(dekodowanieznakówgraficznychifonicznych),dosłowne
3M.A.Tinker,
Podstawyefektywnegoczytania
,tłum.K.Dudziak,Warszawa1980,s.15in.
4A.S.Reber,
Słownikpsychologii
,red.I.Kurcz,K.Skarzyńska,tłum.B.Janasiewicz-
-Kruszyńska,Warszawa2000,s.128.
5J.Malendowicz,
Procesczytaniaipisaniaitrudnościwjegoopanowaniu
[w:]
Praca
wyrównawczazdziećmimającymitrudnościwczytaniuipisaniu.Poradniknauczyciela-re-
edukatora
,cz.I,red.H.Wasyluk-Kuś,Warszawa1978,s.18.
6G.Krasowicz-Kupis,
Język,czytanieidysleksja
,Lublin2001,s.19.
7M.Tyszkowa,
Aktywnośćidziałalnośćdzieciimłodzieży
,Warszawa1977,s.134.
17
