Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
weksel,wypłacałpieniądzewmiejscowejwalucie,apotemrozliczałsięzwystawcą
weksla.
Prawohandlowebyłościślezwiązanezobrotempieniężnym.Wśredniowieczupie-
niądzesporządzanozkruszcu–srebra,złota,takżezmiedzi.Biciemonetbyłoprawem
władcy,którymógłudzielaćprzywilejówinnympodmiotom–miastom,możnowład-
com,bogatymkupcom.Bankierzyzajmowalisięprzedewszystkimwymianąpieniędzy
różnegopochodzeniairóżnejwartości.Przypominaliwięcdzisiejszychwłaścicielikan-
torów.Zakresichusługzczasemulegałposzerzeniu–przyjmowalidepozytypieniężne,
udzielalipożyczek,wystawialiteżbiletybankowe,czylibanknoty,jakozobowiązania
bankudowypłatypieniądzakruszcowego.Teostatniedośćszybkostałysięprzedmio-
temobrotuizaczęłypełnićfunkcjęsurogatupieniądzakruszcowego.
Pierwotnympodstawowyminstrumentembankierabyławaga,zapomocąktórejwa-
żyłonpieniądze,orazspecjalnemiarkiwielkościmonet.Kupcywswejzawodowej
działalnościprowadziliksięgihandlowe,wktórychzapisywalidokonywaneoperacje.
Księgikupieckiemiałymocdowodowąwsporachsądowych.
Dobrykupiecdbałnietylkooswojeinteresy,aletakżeoswojąrodzinę.Żonykup-
cówinteresowałysięprzedsiębiorstwamimężów,choćbezpośredniownichraczejnie
uczestniczyły.Interesyrodzinyprzedryzykiemprowadzeniaprzedsiębiorstwahandlo-
wegozabezpieczałsystemrozdzielnościmajątkowejmiędzymałżonkami.
Kupiec,którynieregulowałzobowiązań,mógłogłosićupadłość(zbankrutować),co
oznaczałooddaniecałegomajątkunarzeczwierzycieli.Oszustwaztymzwiązanebyły
karanebardzosrogo,nawetśmiercią.
Bardzozamożnikupcytrudnilisięoperacjamihandlowyminadużąskalę.Posiadali
teżswojeprzedstawicielstwahandlowewwielukrajach.WXVIw.rodzinaFuggerów
miałajewwiększościgłównychmiastEuropy.DuchowymspadkobiercąFuggerówbyła
wXIXw.bankierskarodzinaRothschildów.Głównesiedzibytegobankumieściłysię
weFrankfurcienadMenem,Londynie,WiedniuiParyżu.
Wepocenowożytnejprawemkupieckimzaczęłysięinteresowaćpaństwa,akonkret-
niewładcyabsolutni.Zrazuingerowaliwprawozwyczajowekupcównadrodzeprzy-
wilejów.Kolejnymkrokiembyłakodyfikacjaprawahandlowego.Najstarszymkodek-
semprawahandlowegojestwydanyprzezkrólaFrancjiLudwikaXIVEdyktohandlu
kupcówhurtowychidetalicznych(Editpourlecommercedesmarchandsengroseten
detaille)zmarca1673r.,zwanypopularnieKodeksemSavary’ego(CodeSavary).Ta
ostatnianazwapochodziodnazwiskajegowłaściwegoprojektodawcy–kupcaparyskie-
goJakubaSavary’ego,któryzostałpoproszonyprzezgeneralnegokontrolerafinansów
–JanaBaptystęColbertaoprzygotowanieprojektu.Savarybyłznanyjakoniezwykle
inteligentny,uczciwykupiec,odnoszącysukcesywswoimzawodzie.Byłteżznakomi-
tymteoretykiemhandlu.MiędzyinnyminapisałksiążkęLeparfaitnegociant(Kupiec
doskonały)cieszącąsiędużąpopularnościąwprawiecałejEuropie.
KodeksSavary’egobyłwyrazemdążeniamonarchyfrancuskiegodoobjęciadziałal-
nościhandlowejkontroląpaństwowązewzględówprzedewszystkimfiskalnych.Zara-
zemchodziłoouporządkowanieiujednoliceniezasadrządzącychobrotemhandlowym.
Celeteprzejawiałysięwkonkretnychrozwiązaniachkodeksu.Kupcomnakazanom.in.
bezwzględneprowadzenieksiąg,wktórychmiałybyćuwidacznianewszystkieoperacje
handlowe.
