Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
Częśćteoretyczno-metodologiczna
autorów-przynajmniejwpraktyce-stosujepierwszązwymienionych
możliwości;por.natentematGrabias1997,s.198)11.
Dopracowaniawymagająrównieżniektóreszczegółowezagad-
nieniaterminologicznedotycząceróżnychpododmiansocjolektów.
Tegorodzajuniedogodnościniepowinnyjednakstanowićprzeszkody
wprowadzeniuskutecznychbadań-jaksłuszniestwierdzaStanisław
Grabias,problemydotycząceterminologiisąsprawądrugorzędną,
ponieważDnajistotniejszewydajesięnieto,jakdanysocjolektna-
zwiemy,leczjakiezajmujeonmiejscewogólnymobraziewszystkich
społecznychodmianjęzyka”(1997,s.140).Taksformułowanezada-
niebadawcześciślewiążesięzklasyfikacjąsocjolektalnychodmian
polszczyzny,awięctakimichpodziałemnamniejszegrupy,który
ukazywałbyichwewnętrznezróżnicowanie.Zróżnorodnościsocjo-
lektówzdawałosobiesprawęwielubadaczy-jakjużwspomnieliśmy,
dostrzeganozwyklepotrzebęchoćbywstępnegopodziałunaodmiany
(gwary)zawodoweiśrodowiskowe(czyteż-wedługinnychujęć
-profesjonalneikoleżeńskie12).Dyskusjenatentemattoczyłysię
zazwyczajprzyokazjirozważańnadogólnymrozwarstwieniempol-
szczyzny,arozróżnieniawobrębieodmiansocjalnychprzeprowadza-
noraczejintuicyjnie,bezodwoływaniasiędodokładniejszychbadań
materiałowych.Propozycjeteopierałysięnarozmaitychkryteriach13,
zestawianychzesobąlubstosowanychpojedynczo,inieprzyniosły
wefekciewyczerpującejklasyfikacji.
Pełnątypologięsocjolektalnychodmianpolszczyznyprzedstawił
natomiastStanisławGrabias(1997,s.145-159;podstawowezałożenia
tejtypologiisformułowałautordużowcześniejwartykuleFunkcyjna
klasyfikacjasocjalnychwariantówjęzyka,1974).Zarysowanyprzeznie-
gopodziałnawiązujewpewnymstopniudowcześniejszychrozstrzy-
gnięć,dokonywanychmiędzyinnymiprzeztakichjęzykoznawców,jak
ZenonKlemensiewicz(1953,s.39-40),StanisławUrbańczyk(1956,
s.24)orazHalinaKurkowskaiStanisławSkorupka(1959,s.103).
Porównujączesobąkoncepcjepoprzednichbadaczy,Grabiaszwrócił
11DotegozagadnieniawrócęjeszczewrozdzialeIV
.
12Takierozróżnieniepojawiasięm.in.wartykuleDanutyButtlerowej(1982,
s.27).
13OmawiajeStanisławGrabias,1997,s.137-138;por.teżPiekot2008,
s.18-21.
