Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
17
skimbyłrealizowanywpełnymwymiarze.Natejzasadziezostałazbu-
dowanaipatriarchiamoskiewska,którawswejspecyficznejsferzesłuże-
niawładzybyławykorzystywanaprzezStalinawczasieIIwojnyświa-
towej,apotemprzezjegonastępców,główniejakoinstrumentsowieckiej
propagandywpolitycezagranicznej.
Wzwiązkuztymuważamzaznamienne,żedrogiNikodemaRotowa
–twórcykoncepcjineosymfoniiRosyjskiejCerkwiPrawosławnejipań-
stwasowieckiego,metropolityLeningraduiNowogrodu,zmarłego
wWatykanie5września1978rokuustóppapieżaJanaPawłaIiwybra-
negopo40dniach(16października)pierwszegopapieżaSłowianina,hi-
storyczniesięrozminęły.Nieminęłynawettrzylata,gdykonfidentNi-
kodema–JurijAndropow–skierowałprzeciwOjcuŚwiętemurękęterro-
rysty9.Ostatniaokolicznośćzostaładokładnieprzestudiowanawświetle
wcześniejszychinajnowszychbadań.Zkoleiprojektsowieckiejneosym-
fonii,notabene,wwieluaspektachrealizowanyobecnieprzezpatriarchię
moskiewskąirosyjskiewładze,niezostałjeszczeodpowiedniooceniony
zperspektywyhistorii.Oczywiście,terazmogęjedyniepobieżnieprzy-
bliżyćpewnefakty,którejednakpowinnywyraźniepokazaćdziałania
przeciwkoapostolskiejposłudzeJanaPawłaIIwobecwschodnichSło-
wian.
Dlanikogoniejestdziśtajemnicąfakt,żeideęnawiązaniaoficjalnego
dialogumiędzypatriarchiąmoskiewskąaWatykanempodczaspontyfi-
katuJanaXXIIIwysunąłKreml(notabene–wsamymśrodkutzw.
chruszczowowskichnagoneknaRosyjskąCerkiewPrawosławną)10,który
dążyłwtedydorealizacjiswychcelówwpolitycezagranicznej.Zdrugiej
stronyNikodemRotow–odpowiedzialnyzasowieckąkościelnąpolitykę
zagraniczną,któryobjąłw1960rokukierownictwooddziałustosunków
zagranicznychPatriarchatuMoskiewskiego,wypełniałpowierzonemu
zadania,realizującwłasneambicje.IntensywnekontaktyzWatykanem
podnosiłyjegopolitycznyprestiżwoczachprotektorów,aleprzede
wszystkimpozwalałyprzedstawićRosyjskąCerkiewPrawosławnąwobec
StolicyApostolskiejiświatowejopiniipublicznejjakosiłę,zktórąnależy
sięliczyć.Zkoleiwlatachsiedemdziesiątych,kiedyzjednejstrony
ZSRRzaangażowałsięwproceshelsiński,przewidującynietylkoza-
pewnieniebezpieczeństwawEuropie,alerównieżumocnieniezaufania
9Poglądautora.
10Zob.О.Ю.Васильева,РусскаяПравославнаяЦерковьиIIВатиканскийСобор.
Факты,события,документы,Москва2004,s.381.
