Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
15
Rusi–świętegoWłodzimierza,jedynaperspektywicznadrogapowrotu
doekumenicznejwspólnotykościelnej.
Jednakw1988rokuwoficjalnychcerkiewnychipaństwowychkrę-
gachZSRReklezjologicznypostulatorędziapapieskiegozostałodrzuco-
ny,aprzedewszystkimnastępującejegostwierdzenie:
WtensposóbKijówstałsię(...)ważnymośrodkiemżyciakościelnego.Krót-
komówiąc,poprzeznowyośrodekkościelnegożycia,jakimstałsięKijówpo
przyjęciuChrztu,Ewangeliaiłaskawiarydotarłydotychludówiziem,któredzi-
siajpowiązanesązPatriarchatemMoskiewskim,gdychodzioKościółprawo-
sławnyorazzkatolickimKościołemUkraińskim,którypełnąkomunięzRzymską
StolicąodnowiłwUniiBrzeskiej(EuntesinMundum,§4).
Doskonalepamiętamnietylkoprzygotowanieiprzebiegjubileuszu
tysiącleciachrztuRusi,alerównieżwydarzenianastępnychlat.Oficjalna
postawaPatriarchatuMoskiewskiego,niejednokrotniedemonstrowana
przezjegodostojników,sprowadzałasiędotwierdzenia,żeuniabrzeska
zostałazlikwidowananasoborzelwowskimw1946rokuiwzwiązku
ztymKościółgreckokatolickinieistniejejużjakoCerkiewlokalna.Sam
słyszałem,jaknapytaniedziennikarza,związanezwychodzeniemKo-
ściołaunickiegozpodziemiaw1989roku,FilaretDenisenko–wtym
czasiepatriarszyegzarchaUkrainy–wypowiedziałsięnastępująco:„Nic
niewiemoistnieniutakiegokościoła”.Alejużrokpóźniejtakapostawa
niebyłamożliwa.IodtejporyPatriarchatMoskiewskiprowadzimasową
antykatolickąakcjępropagandową,któramanacelumoralnąrekompen-
satęjegohistorycznejporażkiwGalicji,gdzieprzezpółwiekupełniłrolę
wiernegoagentasowieckiejpolityki8.
NiemniejjednakwskazanienaPatriarchatMoskiewskiczynaRosyj-
skąCerkiewPrawosławnąjakonaCerkiewlokalnąwówczesnymZSRR,
zktórą„związanesąludyiziemie”byłejRusiKijowskiej,byłodlapa-
triarchiimoskiewskiej,bezwątpienia,wnajwyższymstopniukomple-
mentarne.Minierok,iwkołyscestaroruskiegochrześcijaństwa–na
Ukrainie–wyraźniezarysująsiętendencjesięgającejeszczeczasów
pierwszejukraińskiejniepodległości(1918–1920)dooddzieleniasięod
Moskwy.SkutkiemtegojestobecnieistnieniesamozwańczegoPatriar-
chatuKijowskiegonaczeleztymżeFilaretemDenisenkoiAutokefalicz-
nejUkraińskiejCerkwiPrawosławnej,porazpierwszyhierarchicznie
ukształtowanejwlatachIIwojnyświatowej.Pragnącuprzedzićowepro-
8Zob.mójartykuł:ПрисутствиеМосковскойПатриархиивГалиции:история
иитоги,[w:]УкраинскаяГреко-КатолическаяЦерковь:преодолениемифа(Моskwa,
25listopada2002),Москва2002,s.53–69.
