Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Ujęcieteoretyczneregionalizmu
39
goryzującregionalizm,wprzeciwieństwiedoNye,jakoprocespolityczny,przewidu-
jącyreorganizacjęregionów.Wreszcieproduktemregionalizmumogłobyć,wopinii
autorów,wieleregionówoodmiennychwymiarachekonomicznychczypolitycz-
nych49.Takrozumianyregionalizmobejmowałzarównorozgrywającesięnaszczeblu
państwowymprocesymiędzyrządowe,jakipozarządowe.Położenieakcentunarolę
państwawregionalizmiewskazywało,iżniezależnieodcharakteruzaangażowanych
wprocesaktorówistotnejestuwzględnieniepreferencjiiinteresówpaństwa.Wopinii
Woodsa,dyplomatycznywymiarfunkcjonowaniaorganizacjipozarządowych,wtym
kwestieczłonkostwa,pozostajeniezbadany,tworzącprzestrzeńdooddziaływańpań-
stwowychimiędzypaństwowychstrukturpolitycznych50.
Powstajepytanie:jakrozumiećpojęcieprojektupaństwowego?Pojęcieregionali-
zmuprzywołujeanalogiedoprocesówtworzeniaorganizacjiregionalnych.CoxiJa-
cobsonwyszczególnialidwiekategorieorganizacjimiędzynarodowych:organizacje
tworząceforum(organizacjeforum)orazświadcząceusługiwmateriizawartych
porozumień(organizacjeusług)51.Nieulegajednakwątpliwości,iżzarównowspo-
mnianefora,jakiusługimogłybysięzmaterializowaćbezstrukturorganizacyjnych.
Pozbawioneorganizacjiforaregionalne,podobniejakporozumieniaprzewidujące
gólnychpaństw);wzrostzaangażowaniapaństwrozwijającychsięikrajówozróżnicowanympoziomie
rozwojuustrojowegoigospodarczegowugrupowaniachregionalnych;wzrostznaczeniamechanizmów
rynkowychwprocesachintegracyjnychkoszteminstytucjonalizacji;wielopoziomowośćregionalizmu
związanazrozwojemwspółpracytakżenaszczeblusubregionówmającychzasięgmiędzynarodowy,
aobejmującychtylkoczęśćterytoriumpaństwa;globalnykontekstregionalizmuwynikającyzotwartego
charakteruwspółcześniekreowanychwspólnotregionalnych(B.Skulska,RegionalizmekonomicznyAzji
Wschodniej,op.cit.,s.32-34).Ostatnizwymienionychatrybutówmożebudzićzastrzeżenia,gdyżpostę-
pującymegaregionalizmwhandlu-podwarunkiempowodzeniatakichprojektów,jakTPP,RCEPczy
CETA,możeprowadzićdoukonstytuowaniawielkichugrupowańodpowiadającychza20-30%puliglo-
balnegoPKB,eksportuczyBIZ,tymsamymzaistnienia,przedczymprzestrzegałBhagwati,syndromu
określanegojako„naszrynekjestwystarczającowielki”(ourmarketislargeenough),wrezultaciepogłę-
bieniapreferencjonizmukoszteminkluzywizmuwświatowymobrocietowarowymiusługowym.Wkon-
tekściewymienionychwyżejatrybutówwspółczesnegoregionalizmuczęściowoprzynajmniejdyskusyj-
nestająsięrównieżdeterminantypowodzeniaregionalnychprocesówintegracyjnychsygnalizowane
przezBoyera,tj.wspólnycelpolityczny,równowagasiłyekonomicznejipolitycznej,określenieetapów
postępowaniaintegracji,ponadnarodowainstytucjasprawującakontrolęnadrealizacjęporozumieńregio-
nalnych,mechanizmkompensującydysproporcjewkorzyściachuzyskiwanychztytułuintegracjiprzez
stronyzaangażowane,wspólneprawodawstwosprzyjającepogłębianiuintegracjiokolejneobszary
przedmiotowe(R.Boyer,EuropeanandAsianIntegrationProcessesCompared,op.cit.).Doświadczenia
regionalizmuazjatyckiegodowodząbowiem,iżpodobieństwaustrojoweigospodarczepaństwangażują-
cychsięwregionalizm,podobniejaktworzeniesprawnegoponadnarodowegoaparatuinstytucjonalnego,
mogązpowodzeniemustąpićelastycznejautonomiipolitycznejimechanizmomrynkowym.
49A.Gamble,A.Payne,Introduction:ThePoliticalEconomyofRegionalismandWorldOrder,[w:]
RegionalismandWorldOrder,A.Gamble,A.Payne(red.),MacMillan,Basingstoke1996,s.2.
50L.Woods,Asia-PacificDiplomacy:NongovernmentalOrganizationsandInternationalRelations,
UBCPress,Vancouver1993,s.6.
51R.W.Cox,H.K.Jacobson,TheAnatomyofInfluence:DecisionMakinginInternationalOrganiza-
tions,YaleUniversityPress,NewHaven1974.
