Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
40
1.TeoretyczneaspektyregionalizmuorazprzywództwawregionieAzjiWschodniej
wzajemneświadczenia,stanowiąbowiemmanifestacjęwspółczesnegoregionalizmu,
skądinądewolucyjnego,„niskiegoprofilu”.JakbowiemdowodziłHaas,formalnym
organizacjomregionalnymwinnytowarzyszyćdoceloworegularnespotkaniaikonfe-
rencjewysokichprzedstawicieliśrodowiskrządowych52.Idąctymtropem,Acharya
przestrzegałprzedlekceważeniemideiregularnychkonsultacjiekspertówtudzieżofi-
cjelirangiministra,wskazującnagradualizmazjatyckiejwspółpracymiędzyrządo-
wej53.Dużołatwiejbowiemprojektowaćistopnioworozwijaćorganizacjeniskiego
profilu,niżpowołaćizpowodzeniemzakorzenićstrukturęzaawansowaną.Azjatycki
regionalizmzdajesiępowyższąprawidłowośćpotwierdzać.
Pojęciastrukturmiędzynarodowychczyteżregionalnychniejednokrotniestoso-
wanesąwcharakterzesynonimówdlaodpowiedniomiędzynarodowychiregional-
nychinstytucji.PrzykładowoNorstadposłużyłsięterminemstrukturnarzeczjedno-
ści,charakteryzująctakieorganizacje,jakMiędzynarodowyFunduszWalutowy
(IMF),OrganizacjaPaktuPółnocnoatlantyckiego(NATO)czyOrganizacjaWspółpra-
cyGospodarczejiRozwoju(OECD)54.PodobnieBhagwatistosowałpojęciestruktur
regionalnych(regionalframework),podejmującproblematykęregionalnejwspółpracy
gospodarczejwodniesieniudostrefwolnegohandlu(freetradeareas)55.Zważywszy
napowszechnestosowaniepojęciastrukturregionalnychwstudiachnadazjatyckim
regionalizmem,wartopodkreślić,iżwtękategorięwpisująsięzarównoregionalne
foraiporozumieniazyskującenadbudowęinstytucjonalną,jakitejejpozbawione.
Definiującregionalizmjakoproces,należałobytraktowaćstrukturyregionalnejako
swoisteproduktyowegoprocesu.Zasprawątaknakreślonegoujęciastrukturregional-
nychmożliwestajesięuniknięcierozważańwkwestiiinstytucjonalnegowymiaru
podpisanychporozumieńczypowołanychforówmiędzyrządowych,stanowiących
tylkobądźażproduktprocesówzachodzącychwregionie.Tymsamymregionalizm
jakoproceswpisujesięwkontekstinstytucjonalizacji,jakożepowstałeforamiędzy-
państwowe,ukierunkowanenapodjęcieściśleokreślonychproblemówiwyzwań,zy-
skaćmogązczasem,zasprawąowocnejwspółpracy,dojrzały,pełnejskaliwymiar
instytucjonalny.Wrezultacieregionalizmstajesięprocesemzorientowanymnaukon-
stytuowaniestrukturregionalnych.Coprawdasamoczłonkostwoaktorówregional-
nychniedeterminujeinstytucjonalnegowymiarutejczyinnejstrukturytudzieżforum,
jednakżeuczestnictwowregionalnychstrukturachzapewniastatuspotencjalnych
członkówinstytucjonalnychprzyszłejbliższejwspółpracynapoziomieregionalnym.
Pojęciemspotykanymwliteraturzeprzedmiotujestpolitykaregionalistyczna,któ-
rejdomenęstanowiregionalizm.Przedmiotemzainteresowaniapolitykiregionali-
52M.Haas,TheAsianWaytoPeace:AStoryofRegionalCooperation,Praeger,NewYork1989,s.xviii.
53A.Acharya,“Ideas,Identity,andInstitution-building:Fromthe„ASEANway”tothe„Asia-Pa-
cificway”?”,ThePacificReview,Vol.10(3)/1997,s.319-346.
54L.Norstad,“TheFutureoftheAtlanticCommunity”,InternationalOrganization,Vol.17(3)/1963,
s.805.
55J.N.Bhagwati,RegionalismandMultilateralism:AnOverview,[w:]NewDimensionsinRegional
Integration,J.DeMelo,A.Panagariya(red.),CambridgeUniversityPress,Cambridge1993,s.31.
