Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Zakorzenienie,wykorzenienie;metaforawrefleksjisocjologicznej
17
Zasadydemokracjiuczestniczącej,sprawiedliwościdystrybucyjnej,
społecznegouznaniamożnatraktowaćjakozasadyokreślającewarunki
inkluzjiiekskluzji.Podobnemożliwościwyznaczaklasycznawsocjologii
dyskusjanaddystynkcjąspołeczeństwaijednostki.Definicjespołeczeństwa
wiążąsięzuchwyceniemwarunkówprzynależności,awkonsekwencji–
Dbyciapoza”,obcości,wykluczenia.Przywołajmyklasyczneprzykłady.
ItakdlaSimmlanaspołeczeństwoskładająsięcząstki,któresąwspólne
wszystkim,ato,cowspólne,musibyćtakżewłasnościątych,którzypo-
siadająnajmniej.Jednośćspołeczeństwamanifestujesięwichemocjach
iroznamiętnieniuzwłaszczawtedy,kiedyniczymstadopozostająwfizycz-
nejbliskości.Wyższośćjednostkinadspołeczeństwemprzejawiasięwjej
intelekcieimoralności.JejDpiękność,głębiamyślowa,siłaprzekonania,
łagodność,szlachetność,odwagaiczystośćserca–mająznaczenieauto-
nomiczne,wpełniniezależneodichspołecznegokontekstu”(Simmel
1975:79).Społeczeństwowimięinteresówzbiorowościusiłujejednostkę
przykroićdospołecznejformy,costanowiźródłonierozwiązywalnegokon-
fliktu,którytymbardziejdotykajednostkę,imwyższesąjejwaloryinte-
lektualneimoralne.Dylemattenstawiająprzedproblememautoeksluzji,
Dobcościzwyboru”,odosobnienia,anawetkoniecznościzerwaniawięzi,
Dgdyżczłowiekszlachetnyowysokichwalorachmoralnychtrzymasięna
uboczu”.
DlaParsonsaspołeczeństwojestwspólnotąnormatywną.Działania
kierowanewartościamibudząakceptacjęispołecznypodziw,sąspraw-
dzianempełnegouczestnictwajednostkiwspołeczeństwie.Towarzyszące
zmianomspołecznympogwałcenienormniesiezesobągroźbęsankcjispo-
łecznychwpostacioburzeniaiwykluczenia.Stądzakłócającespołeczną
równowagęprzejawyemancypacjiŻydów,kapitalistów,kobiettraktowa-
nojakozagrożeniewymagającedziałańzmierzającychdoicheliminacji
wimięprzywróceniarównowaginormatywnejwspólnoty(Parsons1972).
LuhmannwksiążcePaństwobezpieczeństwasocjalnegowskazujena
szczególnącechęwspółczesnegospołeczeństwaprzejawiającąsięwpostę-
pującymuzależnieniujednostkiodpolityki.Systempolitycznyreprodu-
kujenadziejenadostępjednostkidocorazobszerniejszejlistyzabezpie-
czeńsocjalnychjakojejnależnych.Wkonsekwencjijednostkapostrzega
społecznąorganizacjęprzezpryzmatoczekiwań,punktującgłówniejej
niedostatki,któresąźródłemniezasłużonychprzezjednostkęniedogod-
nościwymagającychrekompensaty.Zasadakompensacjiprzybieratrwały
charakter,takjaksamoreprodukującysięcharakterprzybierająkrzywdy
istraty,jakieponosijednostkazracjibrakówwynikającychzwadliwych
formorganizacjispołecznej.Innymisłowy,inkluzjapolityczna,jakopod-
stawakompensacji,reprodukujejednocześniepoczuciespołecznegowy-
kluczeniazdostępudonależnychjednostcecoraztonowychrekompensat.
