Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
magdalenahawrysz
(s.371).J.Dehneluwzględniłrównieżzachowanąwdialekciepółnocnokresowym
dużoczęściejniżwjęzykuogólnymXIXwiekudawnąpostaćpołączenia*zr’jako
źrz:źrzódełka(s.310).Podobniewmowiewileńskiejutrzymałasięwtórnanoso
-
wośćwpewnychwyrazach:pomięszaniezmysłów(s.112).Wreszciewartozwrócić
uwagęnastalewystępującewpowieściformyschyzma(s.71),schyzmatycki(s.12),
schyzmatyczka(s.252),schyzmatyk(s.13).Wydajesię,żemożnajeuznaćzahiper-
poprawnąpostaćpołączeńchy,którenaWileńszczyźniewymawianesąmiękko.
Zinnychzjawiskwartowymienićzmianęgnah:hreczanakasza(s.46)orazj:jene–
rał(s.118),ksienijeneralna(s.54);miękkąwymowępołączeniage:giesta(s.134),
przyimekkuwzredukowanejformie:k’nam,służebnicom,woła,ik’mnie(s.8)–
wszystkietezjawiskaprzetrwaływdialekciekresowymzapewnepodwpływem
ruskim.Wreszciewartowymienićosobliwącechępodwajaniagłoskinwprzymiot-
nikachzprzyrostkiem-n,którądajesięzauważyćtylkowjednymadiectivum,za
toużytymkilkakrotnie:szklannawaza(s.223),dzbanszklanny(s.209),szklanne
gomółkibrzęcząwołowiu(s.248),łzyimzoczuwyskakująjakodłamkiszklanne
zramy(s.217),ojczyńkamniepodtrzymujejakszklannąfigurę(s.186).
Zzakresusłowotwórstwakresowegowcałejpowieścibardzosilnieiregularnie
zaznaczasiępowszechnośćzdrobnieńpozbawionychjednakładunkuemocjo-
nalnego.Otokilkailustracjitekstowych:potymprzezbramkę,przezpodwóreczko
sąsiednie(s.104),wymalowałaprostadziewuszka,Francuzeczka,wiarywielkiej,
alerozumkunajprostszego(s.301),oboknakamuszku(s.272),biedziłasięwklasz–
torku(s.301),komódkajedna,krzesełkadwa,stoliczekdorobótek(s.87),księżyk
młody(s.275),wszyscyoni,mnisiimniszeczki,pomarliwtymklasztorze(s.280),
oddziałekjegrów(s.247),porzuceniaswojejregułki(s.237),tymczasowątylko
regułką,pięcioletnią(s.317),cichozróżańczykiem,naglepac,krzyżykzróżań–
czykasięurwał(s.302),nakoniecruinkętękupionodlabazylijanek(s.314),wtym
swoimzgromadzeńku(s.357),tamnaniesidełkazastawiono(s.235).Wkategorii
deminutiwówmieszcząsiętakżeprzymiotnikiurobionesufiksem–eńki:bialeńki
(s.190),równieńki(s.88),golusieńki(s.102),stareńki(s.177),i–uchny:piernatów
miękuchnych(s.59)tworzącetzw.intensiwaprzymiotnikowe.Zaliczyćtumożna
takżeprzysłówekdokładniusieńko(s.328).ZaznaczeniusiłycechysłużynaKre-
sachrównieżprzyrostek–owaty:bliznowaty(s.43),kantowaty(s.9),kołkowaty
(s.97),pasowatylwpasy’(s.87),sękowaty(s.284)13.
13Coprawdaleksemytefunkcjonująwewspółczesnychleksykonachpolszczyzny
ogólnej,nierejestrujeichjednaktzw.słownikwileński(któryzawierazarównozdrob-
nienia,jakilicznedialektyzmy),comożeprzemawiaćzauznaniemichzawłaściwości
ówczesnejmowywileńskiej.
