Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
uosobieniekamieni,ale-cociekawe-personifikacjatajestnaplanierozwo-
jusytuacyjnegodopieroefektemśpiewu.Podobnyzabiegwykorzystany
zostałwznaczniepóźniejszymwierszuoincipicieLatapiękne…złote…ci-
che…NawiązaniedomituoOrfeuszu2przekładasiętunietylejużnauoso-
bienie,ilenasamąanimizacjękamieni:„WtenczasnagłosOrfeusza/Budził
siębezwładnygranit”(211).Tutajzatemmamydoczynieniazożywieniem,
aniewywołaniememocji,zożywieniemjednakszczególnym,mającymbo-
wiemcharakterrozbudzania.Niejesttowięcstwarzanieżycia,aletylkojego
wywołanie.Obydwateobrazyzdająsięopieraćnazałożeniu,żewkamieniu
tkwipierwiastekżyciaiczucia,którymożnawywołać,obudzić.
Wróćmyjednakjeszczedotekstówwcześniejszych.Otóżwwierszu
Ostatniewspomnienie.DoLaury3padająrównieżsłowajednoznaczniewiążą-
cecechękamiennościznieczułościąiodrętwieniem:
Strętwiałość!-zacóżtenzimnykamień
Nanaszesercasięwali?
Żeśmysięniegdyśwkrajuomamień
Najednejdrodzespotkali?
(66)
Epitet„zimny”budujewspólniezczasownikiem„sięwali”hiperbolęnie
tylkowspomnianejnieczułości,aletakżeniemalfizycznieodczutegocięża-
ru.Obojętnośćniematubyćcechącharakterystyczną,leczwłaśnieswo-
istymświadomymibolesnymstanemuczuć.Pomimopodobnegosposobu
budowaniaobrazów,adokładniejrzecujmując-pewnychsytuacjilirycz-
nych(zarównowHymnie,wwierszuLatapiękne…,jakiwOstatnimwspo-
mnieniu),pomimozastosowaniapodobnegojęzykaopisu,tylkowostatnim
analizowanymwierszuuczucianazwanemetaforycznie„zimnymkamie-
niem”są-powtórzmy-odczuteprzezpodmiot.
WwierszuDoA.M.IIskała(azatemelementrównieżprzynależącydoży-
wiołuziemi)funkcjonujepodobniejakwtekstachpoprzednich:jakometafora
oziębłości,obojętnościiznieczulicy.Zacytujmydwiekońcowezwrotkiutworu:
O!pierwejpiekło!niżbyczołodumne
Natwoimzimnymsercukiedyspało!
Aniżcałowaćtweustarozumne
Itwojebiałemarmuroweciało
Owionąćogniemiżyćztakąskałą,
Jakątyjesteś,zimna!-lepiejwtrumnę!
(108)
2Zob.uwagiowierszuw:M.Siwiec,Orfeuszromantyków.MitoOrfeuszuwtwórczościJuliu-
szaSłowackiegoiGerardadeNervalwkontekścieepoki,Kraków2002,s.226.
3WierszemOstatniewspomnienie.DoLauryzajmujęsiętakżewrozdzialepoświęconymob-
razompowietrza.
