Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
15
Dosyćkonwencjonalneioczywisteprzeciwstawienieogniajakosiłyuczuć
iskałyjakobeznamiętnościwydajesięwspółgraćzodrzuceniemnieczułej
kobietynawetkosztemśmierciczypiekła.Określeniesercaukochanejepite-
tem„zimne”znajdujeswąkontynuacjęwznaczniebardziejwizualnym
obrazie,stanowiącymopisjejciała.Jeślinawetzcechąbiałościmoglibyśmy
wiązaćskojarzeniazniewinnościączydelikatnością,azmarmuremłączyć
chociażbyasocjacjezdoskonałościąkształtu,tojednakokreśleniatewspól-
niestwarzająatmosferęchłoduibrakużycia4.Potencjalnewzbudzeniena-
miętności,któreuwypuklasięwsłowach„owionąćogniem”,traciswójsens
wobecobojętnościkobiety.Wopisieowejobojętnościuwidaczniasiękon-
strukcjaobrazumówiącego:skałastajesięnietyleprzedmiotemdeskrypcji,ile
służywydobyciukonkretnychcechadresatkiutworu.Cechytezostajądo-
określonewpowracającym(powtórzeniezbliżasięniecowswejkonstrukcji
dochwytupoliptotonu)epitecie,którytujestrównocześnieapostrofą:
„zimna”.
Żywiołziemiwykorzystanorównieżwobrazowaniuniezłomności,nie-
zmiennościimetaforycznejtwardości.ItakotowewczesnymwierszuPieśń
legionulitewskiegopadaznamiennezawołanie:
Trzebabyćgłazem!trzebabyćgłazem,
Cierpiećtewięzyrdzawionepleśnią.
Myśmysięzaniemściliżelazem,
Iwolnąmyślą,iwolnąpieśnią.
(46)
WutworzezatytułowanymDumaoWacławieRzewuskimpojawiasięzkolei
porównanie:
IbyłjakbygłazempodCararozkazem,
Abyłyrozkazycokrwawsze.
(55)
Konstrukcjagramatycznaorzeczeniaimiennegostanowiwobuwierszach
podłoże
swoistej
charakterystyki
opiewającej
niezłomność.
Ciekawe
wmoimprzekonaniuwydajesięzderzeniedwuokreśleń.Porównaniedo
głazustwarzawrażenietwardości.Metaforycznyepitet„krwawsze”,doty-
czącycarskichrozkazów,wiążesięnatomiastbardzosilniezcielesnością,jej
niszczeniemiwreszciezeswoistymstanempłynności.Głazuwypuklaza-
temwartościduchowe,zwiększającichmocwzestawieniuzzagrożeniem
ciałałatwopodlegającegodestrukcji.
4Por.padającewwierszuParyżsłowa:„Wnędzy-ibratjużniepomagabratu.(…)/Icałej
nędzyniewyjawięświatu…/Twarzezmarmuru-sercamarmurowe”(52).
