Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
SłowowidiolekciepoetyckimCwietajewej
XXwieku.Wdużymstopniuuwrażliwieniusięnasłowosprzyjał
samkonteksttwórczychposzukiwańepokiwdziedziniepoezjioraz
szerokorozumianejduchowości,nauki.JakpodkreślałA.Potebnia,
Dutwórpoetyckijestniewyłącznie,leczgeneralnieaktempoznania,
przyczymaktempoprzedzającympoznanieprozatorskie,naukowe”5.
Właśniepoetyckawrażliwośćiduchnowatorstwawpoezjirosyjskiej
początkuXXstuleciaprzyczyniłysiędorozwojujęzykowychekspe-
rymentóworazstudiównadichkonceptualizacją.
PrzełomXIXiXXwiekuzrodziłnieznanedotądzainteresowanie
językiem.WRosjipierwszepróbyzmianyustabilizowanego(pozy-
tywistycznego)porządkuwświadomościjednostki(iszerzej:społe-
czeństwa),jakrównieżzmianywfunkcjonowaniunaukhumanistycz-
nychpodjęlisymboliści(przedewszystkimAndriejBieły,Wiaczesław
IwanowiDmitrijMierieżkowski).ZdaniemAleksandraDobrochoto-
wazasprawąsymbolizmurosyjskiegonastąpiłprzewrótwmyśleniu
poetyckim,polegającynazwróceniusięwstronęjęzykajakotakie-
go,dziękiczemuzostałyobalonedwastareparadygmaty:estetyczny
(wwersjirosyjskiej–mistyczno-estetyczny)inaukowy.Właśniesym-
bolizmrosyjskiwyjaśniał,czymjestfundament(czylijęzyk),który
spowodowałswegoczasupowstanieobydwutypówmyślenia.Język
stałsięprzedmiotemrozważańfilozoficznych.Badanostrukturalną,
Dmatematyczną”jegostronę(AndriejBieły),mitologicznąetymolo-
gięjęzyka(AleksanderPotiebnia),jegopowiązaniazeświadomością
ipodświadomością(PawełFlorenski);późniejSiergiejBułgakowzbu-
dowałfilozofięgramatyki6.
Poszukiwaniaodstronynaukowejzbiegałysięzposzukiwaniami
ocharakterzeduchowym7.Bardzopoważniedyskutowanonadideą
5A.Потебня,Излекцийпотеориисловесности,w:idem,Эстетикаипоэтика,
Moskwa,1976,s.543–cyt.za:O.Ревзина,Загадкипоэтическоготекста,w:Комму-
никативно-смысловыепараметрыграмматикиитекста,red.Н.Онипенко,Moskwa
2002,s.423.
6Por.:A.Доброхотов,Миркакимя,„Логос”,nr7,1996,http://anthropology.
rinet.ru/old/7/dobroxotov.htm(dostęp:10.04.2012).
7Por.teżspostrzeżenieE.Czaplejewicza:DMożewartowtymmiejscuzwrócić
uwagęnaszczególnycharakterpowiązań–zwłaszczanaprzełomieXIXiXXw.–
międzyrosyjskąpoetykąateologiąprawosławną.PoczynającodDostojewskiego,
askończywszynaWiacz.Iwanowie,obietedziedzinysplatająsięwsposóbniezwykle
żywy.Symbolizmrosyjskijestniedopomyśleniaizrozumieniabezteologii”–E.Cza-
plejewicz,BudowaniesłowaPawłaFlorenskiego,w:Koncepcjesłowa,red.E.Czaple-
jewicz,E.Kasperski,Warszawa1991,s.229.MichaiłEpsteinrozróżniazkoleidwie
funkcjesłowa–formatywnąiinformatywną,czyliBożeSłowo-Logostworzącerze-
czywistośćiludzkiesłoworelacjonująceorzeczywistości.Jednakżejęzykludzki
