Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
MetaforapotocznazostałaopisanaizinterpretowanaprzezGeorgaLa-
koffaiMarkaJohnsona(Metaforywnaszymżyciu.Warszawa1988).Metafo-
ra,jakwykazaliautorzymonografii,jestobecnawżyciucodziennym,sta-
nowiącpodstawęwielupotocznychkomunikatów43.Autorzytwierdzą,że
obecnośćmetaforwdziałaniuiwjęzykumaswojeźródłowprocesachmyś-
leniametaforycznego(metaforytkwiąwsystemiepojęćczłowieka)44.Bada-
niawykazują,żemetaforawpolszczyźnieprzełomuwiekówjestbardzo
częstowykorzystywanawinnychstylachniżpotoczny,organizującwielena-
szychwypowiedzi45.„Metafora,odwołującsiędodobrzeprzyswojonychze-
społówpojęciowych,modelujezaichpomocązjawiskabędąceprzedmio-
temwypowiedzi.Naświetlawtensposóbpewneaspektyanalizowanych
zjawisk.Matoniewątpliwiewalorpoznawczy,jednymrzutemodsłaniabo-
wiemcałykomplekscechiuwikłańprzedmiotu,którychujawnieniewyma-
gałobydługiegoprocesuanalitycznego”46.Wniosek—metaforajestjednym
zsugestywnychśrodkówkomunikacji.
Współcześnie,abykomunikatbyłzauważonyizapamiętanyprzezod-
biorcę,musibyćnietypowy.Wtekstachreklamwidocznestająsięswoiste
udziwnieniazwiązaneznadawaniemimsztucznychraminterpretacyjnych,
naznaczającychwypowiedźcechamipowierzchownej(nieautentycznej)
atrakcyjności.Wtekstachtychorzeczachpowszednichmówisiępoetycko,
metaforycznie,zagadkowo,intrygująco,używającprowokacjilubobscenicz-
nychśrodków(brutalizmów,wulgaryzmów,wątkówerotycznych),ła-
miącychtabujęzykowe,obyczajoweikulturowe.Wszystkopoto,byporaz
kolejnyudowodnićprzebiegprocesuimożliwościsprzedawaniajęzyka
47,
eksperymentowanianim;udowadniać,żejestontworzywemelastycznym,
omijającymkonwencjeireguły,podporządkowanymkomercyjno-marketin-
gowejgrze.Wszystkietypydeprecjacjidokonywanychwjęzykurekla-
mowymcedowanesąnanowąjakośćjęzyka—jakośćdewaluacjisłów,ob-
dzieraniazkulturalnejsfery,zapisywanianakartachprzekazuwszystkiego,
comożnasprzedać,cojestnasprzedaż,naczymmożnazarobić(wpozor-
43K.Ożóg:Metaforypotocznewjęzykupolityki.„JęzykPolski”2002,z.1,s.21.
44G.Lakoff,M.Johnson:Metaforywnaszymżyciu.Tłum.T.P.Krzeszowski.
Warszawa1988;por.takżem.in.artykuł:A.Libura:Ograniczeniewzastosowaniukogni-
tywnejteoriimetaforydoanalizymetaforpoetyckich.W:Noweczasy,nowejęzyki,nowe(istare)
problemy.Red.E.Jędrzejko.Katowice1998,s.219—230.
45K.Ożóg:Metaforypotocznewjęzykupolityki...,s.21;por.takżerozprawy:M.Fran-
kowska:Frazeologiaimetaforykawtekstachpolitycznychlat1989—1993.W:„JęzykaKul-
tura”.T.11:Językpolitykiawspółczesnakulturapolityczna.Red.J.Anusiewicz,B.Si-
ciński.Wrocław1994,s.21—47;atakżeT.Dobrzyńska:Metaforywartościującewpu-
blicystyceiwypowiedziachpolityków.W:Kreowanieświatawtekstach.Red.A.M.Lewicki,
R.Tokarski.Lublin1995,s.155—168.
46T.Dobrzyńska:Metaforywartościującewpublicystyce...,s.202.
47Por.J.Bralczyk:Języknasprzedaż.Warszawa—Bydgoszcz2000.
22
