Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wykładniajęzykowaainnetypywykładni
21
zadanieustaleniapierwotnegoznaczeniaKonstytucjiczyustawy
bywaczasamitrudne,bardziejpasującdowarsztatupracyhisto-
rykaniżprawnika.Wymagaononzanurzeniasięwpolitycznej
iintelektualnejatmosferzeczasów,wyzbyciasięwiedzy,którą
mamy,aktóraniebyłaznanawcześniejszymczasom,orazprzy-
jęciaprzekonań,postaw,filozofii,uprzedzeńiprzywiązań,tych
nieznaszychczasów”
.Sędzianiemożekierowaćsięwłasnąin-
tuicjąjęzykową,leczsemantyką,syntaktykąipragmatykąjęzyka
powszechnego.Przydatnymjestwięcsięgnięciedosłownikówję-
zykowychzokresu,kiedypoddawanywykładniaktnormatywny
powstał.Pomocnymnarzędziemmogąbyćteżpodręcznikigra-
matyki(Maroń2010:26).
Scaliakrytyczniezatemodnosiłsiędowyżejwskazanejwer-
sjioryginalizmu,zogniskowanejnapierwotnymzamiarzepra-
wodawcy.Niezgadzałsięztezą,żeznaczenieprawazależyod
intencjijegoautora,bezktóregotekstaktunormatywnegostaje
sięzbiorempozbawionychtreściznaków.Wedługniegosymbo-
le,takiejakwyrazy,sąwstanieprzekazaćznaczenie,nawetgdy
niestoizanimiżadenrozumnypodmiot,gdyżznakikonwen-
cjonalne(wtymwypadkusłowa)przekazująobiektywneznacze-
oweregulacjerozumiałkompetentnyużytkownikjęzykaangielskiegowSta-
nachZjednoczonychwczasiejejuchwalenia.Środkamipoznaniapierwotne-
gopowszechnegoznaczeniasązwyklesłowniki,czasopismaorazpublikacje
prawniczezepoki(Barczentewicz2013:13).Zateoriędotyczącąwykładni
ustawuważasięnatomiasttekstualizm,zgodniezktórymznaczeniemaktu
prawnegojestzwykłeznaczenietekstu(jegotreśćsemantyczna,plainmeaning
ofthetext).AntoninScaliaużywałjednakpojęćtekstualizmioryginalizm
zamiennie(Maroń2010:24).Wdoktryniewskazujesiętymczasem,żetekstu-
alizm-wprzeciwieństwiedooryginalizmu-tokoncepcjadynamiczna,bierze
bowiempoduwagęwspółczesnąkompetencjęjęzykową,podczasgdyorygina-
lizmodwołujesiędokompetencjioryginalnej(historycznej).Przywykładni
relatywnieniedawnychaktówprawnychrozróżnienietoniemazatemwięk-
szegoznaczenia,gdyżmetodyoryginalizmuitekstualizmudająpraktyczniete
samerezultaty(Barczentewicz2008:8-9).
