Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
1.Wielkośćistrukturazatrudnieniapracownikówumysłowychwprzemyślepolskim
inteligencjizawodowejjestunasstosunkowomały”65.JakwynikazdanychMini-
sterstwaWyznańReligijnychiOświeceniaPublicznego9wlatach1935i1936mło-
dzieżzrodzinprzedsiębiorcówiwolnychzawodówstanowiłanapoczątkuedukacji
098%9podczasgdynapoziomieabsolwentówszkółśrednich1495%9awyższych
1794%.Wprzypadkudziecipracownikówumysłowychodpowiednio:29893797
i3698%.Wśróddziecichłopskichposiadającychgospodarstwado5ha:389997
i591%9arobotnikówpozasłużbąpubliczną:179791295i199366.
Drugimzagadnieniemjestnasyceniezakładówpracownikamiumysłowymi
ipodziałichnatechnicznychiadministracyjno-biurowych.Generalniewedługów-
cześnieformowanychocenliczbapracownikówumysłowychwprzemyśleigórnic-
twiebyłastosunkowomała.W1931r.stanowilioniok.20%(94tys.)wszystkich
utrzymującychsięzpracyumysłowej(46091tys.)67.Skalęzacofaniawidać9gdypo-
równasiętenudziałzzatrudnionymiwgospodarceniemieckiej.Oilebowiem
wPolscepracownicyumysłowizatrudnieniwprzemyśleirzemioślestanowilinie-
spełna22%9otylewNiemczechodsetektenwynosił34%68.Konkludowano
wzwiązkuztym:nzprzemysłemnatomiastzwiązanajestwPolscezaledwiepiąta
część[ś]ogółuczynnychpracownikówumysłowych.Wporównaniuzestosunka-
minp.wNiemczechjesttoodsetekbardzomały.Świadczyto9żegospodarkakapi-
talistycznaitowarzyszącejejobjawy(industrjalizacja9koncentracja)donaszego
życiagospodarczegoprzeniknęływznaczniesłabszymstopniu.Wnaszychwarun-
kach9wobeczwiększającegosięstalenapływunowychsiłdopracy9małyudział
przemysłuwzatrudnianiupracownikówumysłowychjestdlakształtowaniasięryn-
kupracyumysłowejzjawiskiemniezmierniedoniosłem”69.
Przynikłymodsetkuzatrudnionychwprzemyśleproblemembyłatakżeichkon-
centracjawzakładachmniejszych(wstosunkudoliczbyrobotników).Pouczającesą
symulacjeT.Czajkowskiego(dla1933r.)9któryustalił9że9przyjmującnasycenie
zakładówdo49zatrudnionychpersonelemumysłowym9togdybywszystkiezakłady
przemysłowewPolscebyłytejwielkości9wówczaszatrudnieniepracownikówumy-
65JanuszŻarnowskipodaje9żewokresiemiędzywojennymok.40%pochodziłozrodzininteli-
genckich920%zklasposiadającychi30%zrobotnikówichłopów.Przytymodsetekdziecirobotni-
czychichłopskichwgrupietzw.właściwejinteligencji(osóbzwyższymwykształceniem9wolnych
zawodów)nieprzekraczałkilkunastuprocent.T.Czajkowski9J.Derengowski9wyd.cyt.9s.21922;
J.Żarnowski9Strukturaspołecznaś9s.1619162.
66Trzebajednakpodkreślić9żedrogaawansudlaludnościchłopskiejirobotniczejwcaleniebyła
zamknięta.MelchiorWańkowiczszacował9że70%z400tys.rzeszyurzędnikówadministracjicywil-
nejstanowiłyosobypochodzeniachłopskiego.JakwynikatakżezbadańFranciszkaBujaka9wgimna-
zjachgalicyjskichmłodzieżchłopskastanowiła40-50%.ProblememzdaniemWańkowiczabyłoto9że
osobyteprzejęłykulturęposzlachecką9którąoceniałbardzonegatywnie.Wykształceniemłodzieży
zróżnychgrupspołecznych9[w:]D.Poliński(red.)9WarunkipracyiżyciawPolscemiędzywojennej
wświetlebadańspołecznych9Warszawa19809s.415;M.Wańkowicz9Kundlizm9Warszawa19919s.117.
67T.Czajkowski9J.Derengowski9wyd.cyt.9s.20.
68L.Landau9Składzawodowyś9s.195.
69T.Czajkowski9J.Derengowski9wyd.cyt.9s.20921.
