Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
pozawerbalneśrodkiprzekazu.Takaintencjakomunikacyjna
zostałapoprostuutekstowionazapomocąróżnychśrodków
graficznych,językowych,stylistycznych,kompozycyjnychige-
nologicznych8.Niemniejjednaksamaodmiennośćwiedzotwór-
czo-postrzeżeniowaformacjioralnejpozostaławświadomości
badaczynienaruszonaitoonadlanasstanowiwłaściwykon-
tekstkomunikacyjnydlanabożeństwapodpostacią„dróżek”,
właściwegozałożeniomkalwaryjskim.Atodziękiświadomej
oralizacjiiteatralizacjisamegoprogramutreściowo-ideowego,
nadającymmuwspólnotowyijednorazowycharakter„zdarzenia”,
wczymzkoleimożnawidziećreakcjęnaekspansywnerozrasta-
niesię„galaktykiGutenberga”,będącejwedługOlsonaponad-
czasowymiwyabstrahowanym„dyskursemautonomicznym”.
Równieżbardzoistotnymkontekstemkomunikacyjnymdla
kalwariijestproksemikastworzonaprzezEdwardaT.Halla
9
.
Zarównocentralnatezaprzyznającaczłowiekowiumiejętność
posługiwaniasięprzestrzeniąwcelukomunikowania,jakidwa
zczterechdystansówwłaściwychdlanaswedługtegobadacza
(dystansspołecznyidystanspubliczny)odgrywająolbrzymią
rolę,jaksięokazuje,wsamej„poetyce”nabożeństwapodposta-
cią„dróżek”.Wynikatoznaturalnejskłonnościdotraktowania
właściwychkalwariomprzedstawieńikonograficznych,aprzede
wszystkimrzeźbiarskich,jako„żywych”aktorówtoczącegosię
przedoczamiduszypątnikaspektaklupasyjnego.Przyjęcieod-
powiedniegodystansujestzawszemodyfikowaneprzebiegiem
akcji„dramatu”iwyznaczaodpowiednistosunekemocjonalny
„widza”.Częstoteżbywałotoodpowiedniozaprogramowane
przezmodlitewnikistworzonenapotrzebykonkretnychzałożeń
kalwaryjskich.Trzebatakżepamiętać,żesamakalwariajest
układemprzestrzennymmającymzazadanieprzywołaćobraz
Jerozolimy,„jakabyłazaczasówJezusa”-choćtosprawa
znaczniebardziejskomplikowana,oczymwięcejspróbujemy
8D.R.Olson,Papierowyświatł,op.cit.,s.187-225.
9E.T.Hall,Ukrytywymiar,przeł.T.Hołówka,Muza,Warszawa1997,
passim.
11
