Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
powiedziećwpierwszymrozdziale.Niewątpliwiejednakjestto
przestrzeńmówiącaiznacząca.
Moimzdaniembardzodużodlazrozumieniamedialnego
upostaciowaniazałożeńkalwaryjskichwniosłydynamicznie
rozwijającesiębadanianadkulturąpamięci.Pierwszeństwo
niewątpliwienależysięJanowiAssmannowiijegopracyPamięć
kulturowa.Pismo,zapamiętywanieipolitycznatożsamośćwcy-
wilizacjachstarożytnych10.TowłaśnieAssmannzaklasyfikował
kalwarie(niepoddająctegojednakbliższejanalizie)jakojeden
zprzykładów(obokkościołów,kaplic,miejscświętychitablic
pamiątkowych)„przestrzennychpodpór”pamięcikulturowej
11
-
kategoriiwtejksiążcecentralnej.Równieżjegoprzywołanie
konstruktu„ZiemiŚwiętejzaczasówJezusa”,któregodokonał
MauriceHalbwachs12,wyjaśniawiele,jeżelichodziostrukturę
imechanizmykomunikacyjne„uruchamiane”każdorazowopod-
czasnaszejbytnościwkonkretnejkalwarii.Równieważnewydają
sięspostrzeżeniaPaulaConnertonazamieszczonewjegopracy
Jakspołeczeństwapamiętają13.Obserwacjetegobadaczaumoż-
liwiajązaklasyfikowanieodbywającychsięcyklicznienaterenie
polskichkalwariimisteriówmękiPańskiejiobrzędówPogrzebu
iWniebowzięciaMatkiBoskiejjako„ceremoniiupamiętniania”
(wrazztowarzyszącymiim„praktykamicielesnymi”)stanowią-
cychotożsamościkulturowo-religijnejdanejspołeczności.
TrzebatakżewspomniećopracyPaulaRicoeuraPamięć,
historia,zapomnienie
14
.Szczególnieważnadlapodjętychtu
10J.Assmann,Pamięćkulturowa.Pismo,zapamiętywanieipolitycz-
natożsamośćwcywilizacjachstarożytnych,przeł.A.Kryczyńska-Pham,
red.R.Traba,WydawnictwaUniwersytetuWarszawskiego,Warszawa2008,
passim.
11Ibidem,s.57.
12Ibidem,s.50-63.
13P.Connerton,Jakspołeczeństwapamiętają,przeł.iwstępM.Na-
piórkowski,WydawnictwaUniwersytetuWarszawskiego,Warszawa2012,
passim.
14P.Ricoeur,Pamięć,historia,zapomnienie,przeł.J.Margański,Uni-
versitas,Kraków2006,passim.
12
