Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Późniejnastąpiłyznaczniepoważniejszezmianyzwiązanezcał-
kowitymzburzeniemJerozolimyprzezRzymianpoupadku
powstaniaBarKochbyizałożeniemodpodstawnowegomiasta
AeliaCapitolina.Wjegoobrębiedomniemanewtradycjimiej-
scazwiązanezmękąChrystusazostałycałkowiciezniszczone
w135r.przezdziałaniaarchitektonicznecesarzaHadriana,który
nakazałbudowęwtymmiejscuforumzeświątyniąWenus-
-Isztar.Towłaśniekierującsiępóźniejtymipozostałościami
rzymskimi,wtórniepróbowanoustalićmiejscazwiązanezpasją
9
.
Uznanobowiem,żemiejsceGrobuŚwiętegowyznaczaćmusi
postawionynaforumposągJowisza,natomiastgrotapodświą-
tyniąWenus-Isztar,przezktórąboginitamiałabyschodzićdo
podziemi,abyuwolnićAdonisa-Tamuza,jestgrotąpodGolgotą
(wcześniejgórąMoriah),wktórejniegdyśpochowanoAdama
10
.
Jakopierwszauczyniłatośw.Helena,matkacesarzaKonstantyna
Wielkiego.Najejrozkazw326r.miejscetozostałoodsłonię-
te,skałęGolgotywyodrębnionozaśpoprzezusunięcieinnych
pozostałościkamieniołomu,poczymzbudowano(składające
sięzMartyrium,DziedzińcaGolgotyiAnastasis)sanktuarium
poświęconew335r.Byłoonodziełemgreckicharchitektów
ZenobiuszaiEustachiusza.Wielokrotniejeszczeburzoneiodbu-
dowywane,jestdzisiejsząbazylikąGrobuŚwiętego.Tyleżezda-
niemteologówanglikańskichiczęściprotestanckichprawdziwy
gróbChrystusamieścisiębardziejnapółnoc,jużpozamurami
dzisiejszejStarówki,wmiejscuzwanymGrobemwOgrodzie.
Podobnewątpliwościdotycząrównieżdzisiejszegoprzebiegu
trasyokreślanejjakoViaDolorosa,przecinającejobecniehandlo-
wą(aściślej:bazarową)częśćDzielnicyMuzułmańskiejstarej
Jerozolimy.Niesposóbustalićnaprzykładmiejscalokalizacji
takważnegoobiektujakPretoriumPiłata11.Oprawojegorepre-
zentowaniakonkurujekilkaobiektów,międzyinnymidziedziniec
9J.Więckowiak,Kalwariebarokowe…,op.cit.,s.8.
10Por.B.Bagatti,E.Testa,IlGolgotaelaCroce.Ricerchestorico-
-archeologiche,FranciscanPrintingPress,Jerusalem1978,s.31,32.
11Por.E.Bilska-Wodecka,Kalwarieeuropejskie…,op.cit.,s.48.
20
